Επάρκεια προϋπολογισμού, ωριμότητα, μελέτες – Αντικατάσταση άρθρου 49 ν. 4412/2016 με το Άρθρο 14 Ν. 4782/2021(Ισχύς από 1ης/06/21)

Σύμφωνα με την Ανάλυση συνεπειών της εν λόγω ρύθμισης, με το άρθρο 15 τροποποιείται το άρθρο 49 του ν.4412/2016 με το οποίο εισάγεται διαφοροποίηση ως προς τα έργα που εκτελούνται και έχουν υπαχθεί στις προβλέψεις του άρθρου 7Α του ν. 2882/2001, αφού πλέον επιτρέπεται η εκκίνηση της διαδικασίας ανάθεσης με την κήρυξη της απαλλοτρίωσης και την ύπαρξη Έκθεσης Εκτίμησης, με στόχο την επιτάχυνση των διαδικασιών στα μεγάλα δημόσια έργα και μεταβάλλεται το καθεστώς πρόσληψης των μελετητών ως συμβούλών μόνο σε έργα που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του ν. 2882/2001.

Πρόδρομες εργασίες

Προκειμένου να εξασφαλιστεί η ωριμότητα των έργων και να διασφαλιστεί η ταχύτερη και απρόσκοπτη εκτέλεσή τους, η αρμόδια αναθέτουσα αρχή μπορεί, εφόσον κρίνει ότι είναι προς το συμφέρον του έργου, πριν από την  εκκίνηση της διαδικασίας σύναψης της δημόσιας σύμβασης του κυρίως έργου, να προχωρήσει στη διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης για την εκτέλεση του συνόλου ή μέρους των πρόδρομων εργασιών του, ως αυτοτελούς έργου, το οποίο είναι ανεξάρτητο από το κυρίως έργο και δεν αποτελεί τμήμα αυτού. Με την Εγκ. 8/17 ΥΠΥΜΕΔΙ «Σύναψη δημόσιων συμβάσεων πρόδρομων εργασιών ά.49 Ν.4412/16 για οδικά, λιμενικά κλπ.» , παρέχονται οδηγίες σχετικά με την ορθή εφαρμογή του άρθρου 49 παρ.2 περ.β΄ (πρόδρομες εργασίες) του Ν.4412/2016

Έργα που έχουν υπαχθεί στο άρθρο 7Α του ν. 2882/2001

Σύμφωνα με το παλαιό καθεστώς : «Προϋπόθεση για την εκκίνηση της διαδικασίας ανάθεσης δημόσιας σύμβασης έργου αποτελεί να έχει συζητηθεί ενώπιον του αρμοδίου δικαστηρίου η αίτηση προσωρινού ή οριστικού καθορισμού αποζημίωσης ή η αίτηση παροχής άδειας πραγματοποίησης εργασιών κατά τις διατάξεις του άρθρου 7Α του ν. 2882/2001 (Α’ 17), όπως ισχύει ή να έχει εκδοθεί η απόφαση επίταξης και να έχει εγκριθεί το οικείο πρακτικό ζημιών των απαλλοτριούμενων ακινήτων»,

Σύμφωνα με το παλαιό καθεστώς : Πλέον προϋπόθεση για την εκκίνηση της διαδικασίας ανάθεσης δημόσιας σύμβασης έργου αποτελεί η κήρυξη των απαιτούμενων απαλλοτριώσεων σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 3 του ν. 2882/2001 , καθώς και η ύπαρξη έκθεσης εκτίμησης, σύμφωνα με το άρθρο 15 του ιδίου νόμου.

Εξασφάλιση απόδοσης μετώπων εργασίας

Προσθήκη ρύθμισης στην περ. (β’) της παρ. 2, σύμφωνα με την οποία - πλην των έργων που έχουν υπαχθεί στο άρθρο 7Α του ν. 2882/2001  - σε κάθε άλλη περίπτωση η απόφαση κατακύρωσης της περ. γ` της παρ. 3 του άρθρου 105 δεν κοινοποιείται στον προσωρινό ανάδοχο, αν δεν εξασφαλίζονται επαρκή μέτωπα εργασίας για την εκκίνηση της εκτέλεσης του έργου. Η κατά το προηγούμενο εδάφιο μη κοινοποίηση στον ανάδοχο της απόφασης κατακύρωσης δεν μπορεί να υπερβεί τους έξι (6) μήνες.

Μετατόπιση δικτύων Έργων που εκτελούνται ως δημόσιες συμβάσεις, συμβάσεις παραχώρησης, έργα ΣΔΙΤ ή με αυτεπιστασία

Παράλληλα, παρέχονται οι απαραίτητες διευκρινίσεις για τα Έργα (κατασκευής, ανακατασκευής ή συντήρησης αυτών), που εκτελούνται ως δημόσιες συμβάσεις, συμβάσεις παραχώρησης, έργα ΣΔΙΤ ή με αυτεπιστασία και σύμφωνα με τις οποίες απαιτείται η μετατόπιση ή οποιαδήποτε άλλη εργασία επί του δικτύου ή των εγκαταστάσεων ύδρευσης, αποχέτευσης λυμάτων και όμβριων υδάτων, ενέργειας, τηλεθέρμανσης, τηλεπικοινωνιών, πυρόσβεσης, οδοφωτισμού, φωτεινής σηματοδότησης και κάθε είδους παρόμοιων δικτύων ή εγκαταστάσεων ή εργασίες για την πρόβλεψη διελεύσεων τέτοιων δικτύων, οι δαπάνες των εργασιών αυτών, που απαιτούνται για την αποκατάσταση της υφιστάμενης κατάστασης πριν από την εκτέλεση των έργων, οι οποίες βαρύνουν τις πιστώσεις του υπό εκτέλεση έργου και δύνανται να εκτελούνται από την αναθέτουσα αρχή ή τον κύριο του έργου υπό την επίβλεψη του κυρίου ή φορέα εκμετάλλευσης του δικτύου, όπου απαιτείται.

Σε κάθε περίπτωση η ΑΑ, ο ΑΦ ή ο ΚτΕ προκαταβάλλει στον κύριο ή φορέα εκμετάλλευσης του δικτύου τη δαπάνη εκτέλεσης των εργασιών, η οποία επίσης βαρύνει τις πιστώσεις του υπό εκτέλεση έργου, βάσει του προϋπολογισμού που συντάσσεται από τον φορέα εκμετάλλευσης ή τον κύριο του δικτύου, ο οποίος εν συνεχεία εγκρίνεται από την ΑΑή ή τον  ΑΦ ή τον ΚτΕ.

Περίπτωση μη ανταπόκρισης του Φορέα εκμετάλλευσης του δικτύου

Παράλληλα προς την κατεύθυνση της απεμπλοκής της όλης διαδικασίας σε περίπτωση που ο φορέας εκμετάλλευσης του δικτύου κωλυσιεργεί τις διαδικασίες εκτέλεσης των Έργων προβλέπεται μια νέα ευέλικτη διαδικασία επίσπευσης των ενεργειών. Έτσι, σε περίπτωση που για οποιονδήποτε λόγο ο τελευταίος δεν συντάσσει προϋπολογισμό, η ΑΑ, ο ΑΦ ή ο ΚτΕ δύναται να συντάξει προϋπολογισμό και να προκαταβάλλει το ποσό, οπότε ο κύριος ή ο φορέας εκμετάλλευσης υποχρεούται αμελλητί να προβεί στην εκτέλεση των εργασιών. Στις περιπτώσεις αυτές οριστικό δικαιολογητικό της δαπάνης αποτελεί για μεν την προκαταβολή ο εγκεκριμένος προϋπολογισμός, για δε την τελική εξόφληση ο συντασσόμενος απολογισμός που συνοδεύεται από αναλυτικά στοιχεία κόστους, τα οποία κατ` ελάχιστον περιλαμβάνουν τις συναφθείσες συμβάσεις, τα τιμολόγια των αναδοχών, των υπεργολάβων, των προμηθευτών και τις επιμετρήσεις, οπότε και επιστρέφεται ή αποδίδεται ανάλογα η διαφορά που προκύπτει.

Tροποποίηση ως προς τις περιπτώσεις συμβάσεων εκπόνησης μελετών

Tροποποίηση επέρχεται και ως προς το περιεχόμενο  της περ. ζ΄, της παρ. 2 για τις περιπτώσεις συμβάσεων εκπόνησης μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών επιστημονικών υπηρεσιών, περιορίζοντας την προϊσχύουσα ρύθμιση ως προς το τι καλύπτει η δέσμευση πίστωσης έργου, μόνο σε έργα που έχουν υπαχθεί στις προβλέψεις του άρθρου 7Α ν. 2882/2001. Συγκεκριμένα πλέον προκειμένου να εκκινήσει η διαδικασία δημοπράτησης προβλέπεται δέσμευση του 40% της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης, το δε υπόλοιπο που τυχόν απαιτείται, δεσμεύεται με την κατακύρωση της σύμβασης ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις μεταφέρεται δέσμευση πίστωσης του προϋπολογισμού δημοπράτησης του αντίστοιχου έργου, εφόσον αυτό δημοπρατηθεί εντός ενός (1) έτους από την έκδοση βεβαίωσης περαίωσης της μελέτης.