Ημερολόγιο του έργου
Οι διατάξεις του άρθρου 146 («Ημερολόγιο του έργου») του ν.4412/2016 αντικαθίσταται με το άρθρο 65 του Ν. 4782/2021.
Υποχρεωτική τήρηση από τον ανάδοχο ηλεκτρονικού ημερολογίου του έργου
Ειδικότερα, οι τροποποιήσεις καταργούν τον θεσμό της τήρησης έγγραφου ημερολογίου του έργου και πλέον καθιερώνεται η υποχρεωτική τήρηση από τον ανάδοχο ηλεκτρονικού ημερολογίου του έργου κατά την εκτέλεση του έργου σε ελεύθερο λογισμικό ευρείας χρήσης, το οποίο αποστέλλεται ηλεκτρονικά στον Προϊστάμενο της Διευθύνουσας Υπηρεσίας και στον επιβλέποντα του έργου. Με τις ρυθμίσεις αυτές εκσυγχρονίζεται το σύστημα τήρησης ημερολογίου του έργου σε ηλεκτρονική μορφή με στόχο την επιτάχυνση ενημέρωσης όλων των εμπλεκομένων στο έργο και την επίλυση οιωνδήποτε διαφωνιών χωρίς χρονικές καθυστερήσεις.
Στοιχεία αναγραφής Ημερολογίου
Το τεχνικό στέλεχος του άρθρου 139, που τηρεί με εντολή του αναδόχου το ημερολόγιο, γνωστοποιείται μετά από την εγκατάσταση του εργοταξίου στη διευθύνουσα υπηρεσία. Το ημερολόγιο συμπληρώνεται καθημερινά και αναγράφονται, με συνοπτικό τρόπο, σε αυτό ιδίως:
- α) στοιχεία για τις καιρικές συνθήκες, που επικρατούν κατά τη διάρκεια του εικοσιτετραώρου,
- β) αριθμητικά στοιχεία για το απασχολούμενο προσωπικό κατά κατηγορίες, καθώς και το προσωπικό σε ημεραργία λόγω υπερημερίας του εργοδότη,
- γ) τα χρησιμοποιούμενα μηχανήματα και τα μηχανήματα σε ημεραργία λόγω υπερημερίας ταυ εργοδότη,
- δ) θέση και περιγραφή των εργασιών, αναφορά στις εργασίες για τις οποίες δεν υπάρχει πρόοδος ή δεν εκτελούνται, αλλά και οι σχετικοί λόγοι,
- ε) ώρα έναρξης και πέρατος κρίσιμων εργασιών εντός της ημέρας,
- στ) αφίξεις και αναχωρήσεις κύριου εξοπλισμού,
- ζ) συνθήκες κυκλοφοριακών ρυθμίσεων, καθώς και τροποποιήσεις ή προβλήματα με τις ρυθμίσεις και τον σχετικό εξοπλισμό,
- η) τα προσκομιζόμενα υλικά, οι εκτελούμενες εργασίες,
- θ) οι εργαστηριακές δοκιμές,
- ι) καθυστερήσεις, δυσκολίες, ατυχήματα, ζημίες, μη συνήθεις συνθήκες που προκαλούν καθυστερήσεις, καθώς και ο χρόνος προσωρινής αναστολής ή επανάληψης εργασιών,
- ια) οι εντολές και παρατηρήσεις των οργάνων επίβλεψης,
- ιβ) έκτακτα περιστατικά,
- ιγ) σημαντικές επισκέψεις ή επικοινωνίες με το Δημόσιο ή τοπικές αρχές ή παρόδιους ιδιοκτήτες, και
- ιδ) κάθε άλλο σχετικό με το έργο σημαντικό πληροφοριακό στοιχείο.
Δυνατότητες απαίτησης καταγραφής γεγονότων και τυχόν απόρριψης εγγραφών
Η παρ. 3 παραμένει – σε σχέση με τις προϊσχύουσες απαιτήσεις – ως προς την δυνατότητα, απαίτησης από την διευθύνουσα υπηρεσία, καταγραφής γεγονότων ή καταστάσεων με σκαριφήματα, φωτογραφίες, καταγραφές με video ή άλλες μεθόδους καταγραφής οπτικών μέσων. (Εφόσον κριθεί αναγκαίο).
Τροποποίηση της παρ. 3 εμφανίζεται ως προς την δυνατότητα - η οποία παρέχεται πλέον στη διευθύνουσα υπηρεσία - ελέγχου και τυχόν απόρριψης εγγραφών τις οποίες κρίνει ανακριβείς, δυνατότητα που δεν υπήρχε κατά το πρότερο καθεστώς. Με τον τρόπο αυτό οι καταγραφές στο ημερολόγιο δε δύνανται να αμφισβητηθούν/απορριφθούν από την επίβλεψη του έργου καθόσον, επιτόπου του έργου καθ’ όλη τη διάρκεια εκτέλεσης μιας εργολαβίας είναι πάντα ο επιβλέπων/επιβλέποντες από πλευράς αναδόχου, γεγονός που δε συμβαίνει με τους επιβλέποντες από πλευράς του Κυρίου του έργου.
Διάκριση απαιτήσεων Ημερολογίου ανά είδος Έργου
Εισάγεται διάκριση ως προς τις απαιτήσεις του Ημερολογίου ανά είδος Έργου. Έτσι, σε μεγάλα έργα, για κάθε εργοτάξιο σε διακριτή γεωγραφική ενότητα πρέπει να τηρούνται χωριστές ημερήσιες αναφορές προόδου ή ημερολόγιο, σύμφωνα με όσα ορίζονται στα συμβατικά τεύχη ενώ σε μικρά έργα, η ΔΥ μπορεί να ορίσει την τήρηση του ημερολογίου κατά άλλον συνοπτικότερο τρόπο, την τήρησή του κατά εβδομάδα ή άλλο χρονικό διάστημα ή ακόμη και τη μη τήρηση ημερολογίου.
Περαιτέρω, παραμένει σε ισχύ η προηγούμενη πρόβλεψη της παρ. 4 που αναφέρεται στην υποχρέωσή του αναδόχου για καθημερινή τήρηση και κοινοποίηση του ημερολογίου και στις επιβαλλόμενες ποινικές ρήτρες που ισχύουν για την παράλειψή της υποχρέωσής του περί καθημερινής τήρησης (ή και πλημμελή τήρησης) αυτού.
Προς την κατεύθυνση του εναρμονισμού του πλαισίου σύμφωνα με την παγιωθείσα Νομολογία ((ΣτΕ 3310/1997, ΔιΔικ 12, 1024), σύμφωνα με την οποία το Ημερολόγιο επέχει θέση συνήθους αποδεικτικού μέσου χωρίς όμως υπερέχουσα νομικά ισχύ, προστίθεται παρ. 5 κατά την οποία αποσαφηνίζεται ότι οι εγγραφές του ηµερολογίου δεν αποτελούν πλήρη απόδειξη για τα γεγονότα που καταγράφονται σε αυτό και συνεκτιµώνται πάντα σε συνδυασµό µε τα λοιπά έγγραφα, εφόσον τούτο φέρει βεβαία χρονολογία, που αποδεικνύει τον χρόνο σύνταξής του. (646/2019 ΑΠ: «Ακυρότητα σύμβασης συμπληρωματικών εργασιών, καθώς δεν καταρτίστηκε εγγράφως, ούτε δόθηκε έγγραφη εντολή του εργοδότη προς τον ανάδοχο ή έστω προφορική με καταχώριση στο ημερολόγιο του έργου»).
Χρόνος εφαρμογής των διατάξεων και Οδηγίες από την Ομάδα Εργασίας του ΥΠΟΜΕ
Ως προς τον χρόνο εφαρμογής των νέων διατάξεων περί του Ημερολογίου του έργου, σύμφωνα με το 1ο Πρακτικό της Ομάδα Εργασίας που συγκροτήθηκε με την με αριθ. πρωτ. 74177/22.03.2021 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών (ΑΔΑ: Ψ4ΜΙ465ΞΘΞ-ΗΣΤ) για την υποβοήθηση των ΑΑ και ΑΦ, ως προς την παροχή Οδηγιών για την ενιαία εφαρμογή των διατάξεων του Ν. 4412/2016 ως τροποποιήθηκε με τον Ν. 4782/2021 : «Οι νέες διατάξεις δεν ανατρέπουν συμβατικές προβλέψεις, ούτε συμβατικά δικαιώματα του αναδόχου, ούτε επιβάλλουν σε βάρος του πρόσθετες υποχρεώσεις, αποσκοπούν δε την καλύτερη οργάνωση της διαδικασίας εκτέλεσης των έργων και εφαρμόζονται άμεσα από την έναρξη ισχύος του νόμου, ή έστω μετά από ένα εύλογο διάστημα ενημέρωσης της ΔΥ και του αναδόχου».
Παράλληλα, η Ομάδα Εργασίας προβαίνει σε παρότρυνση προς τη Διοίκηση τονίζοντας: «Προκειμένου να αποφευχθούν αχρείαστες προστριβές μεταξύ των αναδόχων και των κυρίων των έργων, σκόπιμο θα ήταν να δοθούν λεπτομερείς οδηγίες για τον τρόπο τήρησης του ημερολογίου, δεδομένου ότι η έννοια της σύνταξής του «σε ελεύθερο λογισμικό ευρείας χρήσης» δεν είναι απολύτως κατανοητή και προσδιορισμένη (τι ακριβώς σημαίνει, αν μπορεί να χρησιμοποιηθεί πρόγραμμα ή προγράμματα που κυκλοφορούν ήδη στην αγορά, κ.ο.κ.»