1η Εβδομάδα Οκτωβρίου 2025

Απάντηση σε ερώτημα συνδρομητή

ΘΕΜΑ : Χορήγηση, Χρήση και εγγυητική Προκαταβολής Έργου’

Ερώτηση : Σας παρακαλούμε όπως μας ενημερώσετε σχετικά με το τι ισχύει για την: ‘Χορήγηση, χρήση και εγγυητική προκαταβολής’. 1. Πιο συγκεκριμένα σας παρακαλούμε να μας ενημερώσετε εάν για έργο που η διακήρυξή του είναι από 25.10.2020, η κοινοποίηση της κατακύρωσης πραγματοποιήθηκε στις 16.04.2021, η πρόσκληση υπογραφής σύμβασης κοινοποιήθηκε στις 01.09.2021 και η σύμβαση υπεγράφη στις 21.09.2021 ισχύουν όσα ορίζει το άρθρο 150 του Ν. 4412/2016 πριν την τροποποίηση του ή μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 69 του Ν.4782/2021. Δηλαδή η εφαρμογή του νόμου αφορά για διαδικασίες διαγωνισμού που ξεκίνησαν μετά από 01.09.2021 ή για τις συμβάσεις που υπεγράφησαν μετά από 01.09.2021, ανεξάρτητα από το αν η διακήρυξη δημοσιεύτηκε νωρίτερα από την ημερομηνία αυτή. 2. Επίσης σύμφωνα με το άρθρο 72 του Ν. 4412/2016, όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του από το άρθρο 21 του Ν.4782/2021: 7. Οι αναθέτουσες αρχές απαιτούν από τον ανάδοχο «εγγύηση προκαταβολής» στην περίπτωση που θα χορηγήσουν σε αυτόν προκαταβολή, για ποσό ίσο με αυτό της προκαταβολής. Η χορηγούμενη προκαταβολή είναι έντοκη από την ημερομηνία καταβολής της στον ανάδοχο και επιβαρύνεται με επιτόκιο, το ύψος του οποίου καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών. Θα Θέλαμε σας παρακαλώ να μας ενημερώσετε εάν ισχύει η ως άνω παράγραφος ή ισχύει κάτι διαφορετικό για την εγγύηση προκαταβολής. Διευκρινίζεται ότι έχουν υποβληθεί εγγυητικές επιστολές καλής εκτέλεσης, που αντιστοιχούν στο 5% της αξίας της σύμβασης.

Απάντηση:

Επί του 1^ου ερωτήματος:

Το άρθρο 150 N. 4412/2016 (“Προκαταβολές”) αντικαταστάθηκε με το άρθρο 69 Ν.4782/2021 (ΦΕΚ Α` 36/09.03.2021). ΠΡΟΣΟΧΗ:`Εναρξη ισχύος, σύμφωνα με το άρθρο 142 παρ.1β του αυτού νόμου, ΑΠΟ την 1η.9.2021,σύμφωνα  δε με το άρθρο 140 παρ.5 αυτού, καταλαμβάνει διαγωνισμούς, που θα προκηρυχθούν μετά την 1.9.2021, όπως στην περίπτωση του εν λόγω Έργου σας.

Επί του 2^ου ερωτήματος:

Το άρθρο 72 Ν. 4412/2016 όπως είχε τροποποιηθεί με το άρθρο 43 παρ.5 Ν.4605/2019 (ΦΕΚ Α 52), αντικαταστάθηκε με το άρθρο 21 Ν.4782/2021 (ΦΕΚ Α` 36/09.03.2021).

Με την παράγραφο 7 του (τροποποιημένου) Άρθρο 72 («Εγγυήσεις - Εξουσιοδοτική διάταξη») τροποποιούνται οι προϋποθέσεις έκδοσης εγγυητικής επιστολής προκαταβολής καθώς καταργείται η προϊσχύουσα ρύθμιση, να μην απαιτείται εγγύηση προκαταβολής εφόσον καλυπτόταν από το ποσό της εγγύησης καλής εκτέλεσης ή στην περίπτωση που το ύψος της προκαταβολής υπερέβαινε το ποσό της εγγύησης καλής εκτέλεσης, να απαιτείτο από τον ανάδοχο προσκόμιση εγγύησης προκαταβολής που θα κάλυπτε τη διαφορά μεταξύ του ποσού της εγγύησης καλής εκτέλεσης και του ποσού της καταβαλλομένης προκαταβολής. Η καταργούμενη ρύθμιση συμψηφισμού των δύο προαναφερομενων εγγυήσεων στόχευε στη μείωση του οικονομικού κόστους της προκαταβολής για τους αναδόχους, παράγοντα κρίσιμου ιδίως για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, λαμβανομένων υπόψη και των δυσκολιών έκδοσης εγγυητικών επιστολών από τα πιστωτικά ιδρύματα ως συνέπεια της δημοσιονομικής, χρηματοπιστωτικής και τραπεζικής κρίσης που ταλάνισε την Ελλάδα από το 2010. (Γνώμη Α-45 ΕΑΑΔΗΣΥ)

Νομολογία

Κριτήρια επιλογής σε διαδικασίες σύναψης δημόσιας σύμβασης έργου (Μέρος ΙΙ)

ΔεφΑθ 115/2021

Απόδειξη τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας σε Δημόσια Έργα. Πιστοποιητικά Εμπειρίας ΜΕΚ-ΜΕΕΠ

Κατάθεση Πιστοποιητικών Εμπειρίας ΜΕΚ-ΜΕΕΠ αντί Συστατικών Επιστολών. Τα Πιστοποιητικά Εμπειρίας ΜΕΚ-ΜΕΕΠ, παρά το ότι δεν τιτλοφορούνται ως Συστατικές Επιστολές, επέχουν και θέση τέτοιων, αφού και εκδίδονται από δημόσιους οικονομικούς φορείς και βεβαιώνουν την καλή εκτέλεση των οικείων συμβάσεων, μάλιστα δε πρόκειται για προβλεπόμενα από το νόμο έγγραφα, που υποβάλλονται στην αρμόδια για τη τήρηση του ΜΕΕΠ υπηρεσία του Υπουργείου Υποδομών. Τα συγκεκριμένα Πιστοποιητικά έχουν πράγματι τα παραπάνω χαρακτηριστικά [έκδοση από φορέα του δημόσιου τομέα, βεβαίωση καλής εκτελέσεως], ενώ καθένα απ’ αυτά υπερκαλύπτει το 50% της ένδικης συμβάσεως, οπότε η επίμαχη προσφορά μη νόμιμα απορρίφθηκε. Δέχεται.

ΑΕΠΠ 123/2020

Όροι περί οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας. Διάρκεια δικαιώματος προαίρεσης. Διευκρινίσεις αναθέτουσας αρχής.

Α) Η προσφεύγουσα ισχυρίζεται ότι ο όρος περί οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας των συμμετεχόντων στο διαγωνισμό, κατά το μέρος που απαιτεί, επί ποινή απόρριψης, το ύψος των ιδίων κεφαλαίων και του κυκλοφορούντος ενεργητικού των υποψηφίων να είναι ίσο ή μεγαλύτερο του ενός (=>1) και των καθαρών τους αποτελεσμάτων προ φόρων ίσο ή μεγαλύτερο του μηδενός (=>0), θέτει αυτομάτως εκτός συμμετοχής μεγάλο αριθμό μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Η επιλογή περισσότερων του ενός δεικτών των οικονομικών στοιχείων των διαγωνιζόμενων φαίνεται να παρέχει περισσότερες από μία αντικειμενικές ενδείξεις ως προς την ύπαρξη επαρκούς οικονομικής και χρηματοοικονομικής βάσης για την καλή εκτέλεση της επίμαχης σύμβασης, από την επιλογή ενός μόνον δείκτη, όπως λόγου χάρη μόνον της κερδοφορίας ή μόνον της σχέσης ιδίων κεφαλαίων με τις υποχρεώσεις τους. Η απαίτηση, όμως, κάθε προσφέρων να καλύπτει τους πιο πάνω δείκτες σωρευτικά φαίνεται δυσανάλογη σε σχέση με την προϋπολογισθείσα δαπάνη της σύμβασης (483.870,96€ πλέον ΦΠΑ), και μη προσαρμοσμένη στο αντικείμενό της και τις απαιτήσεις και υποχρεώσεις που πρέπει να πληροί ο ανάδοχος. Οι προσβαλλόμενοι όροι του άρθρου 2.2.5 της διακήρυξης κατά το μέρος που απαιτείται κάθε προσφέρων να καλύπτει τους στον επίμαχο όρο δείκτες του ισολογισμού τους σωρευτικά και όχι διαζευκτικά είναι μη νόμιμοι.

Β) Η προσφεύγουσα ισχυρίζεται ότι η διάρκεια της προαίρεσης (παράτασης) της σύμβασης για δύο (2) έτη σε σχέση με την αρχική συμβατική διάρκεια του ενός (1) έτους, σύμφωνα με τον όρο 6.2 της διακήρυξης δεν αιτιολογείται, είναι δυσανάλογη της αρχικής συμβατικής διάρκειας, πλήττει τον ελεύθερο ανταγωνισμό, υπερβαίνει το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο του άρθρου 132 του ν. 4412/2016. Στην προκειμένη περίπτωση η αύξηση της διάρκειας της αρχικής σύμβασης ακόμη και κατά χρονικό διάστημα πλέον του διπλασίου της αρχικής, με τις ίδιες προδιαγραφές και προϋποθέσεις, δεν μεταβάλλει τη φύση της αρχικής σύμβασης, επιπλέον ότι «… ως προς την αξία των ρητρών αναθεώρησης και των δικαιωμάτων προαίρεσης, δεν τίθεται ρητά περιορισμός από τις σχετικές διατάξεις τόσο του εθνικού όσο και του ενωσιακού δικαίου, και, κατά συνέπεια, ρήτρες αναθεώρησης ή δικαιώματα προαίρεσης αξίας ακόμη και μεγαλύτερης από την αξία της αρχικής σύμβασης, εφόσον σωρευτικά πληρούν όλες τις προαναφερόμενες προϋποθέσεις, αποτελούν καταρχάς επιτρεπτές ρήτρες αναθεώρησης και κατ’ επέκταση επιτρεπτές τροποποιήσεις, για τις οποίες η αναθέτουσα αρχή νόμιμα προσφεύγει στον ανάδοχο της αρχικής σύμβασης, χωρίς να απαιτείται να προβεί σε νέα διαδικασία.» (ΕΑΔΗΣΣΥ, ό.π.). Τ’ αντίθετα δε υποστηριζόμενα από την προσφεύγουσα είναι αβάσιμα

Γ) Η προσφεύγουσα ισχυρίζεται ότι η διατύπωση του όρου 1.3 της διακήρυξης περί ανάθεσης της σύμβασης με κριτήριο αποκλειστικά τη χαμηλότερη τιμή, η οποία επαναλαμβάνεται και στον όρο 2.3.1, προκαλεί σύγχυση με αυτήν που διατυπώνεται στον όρο 3.1.2.β της διακήρυξης, σχετικά με την αξιολόγηση των προσφορών, κατά την οποία οι τεχνικές προσφορές των συμμετεχόντων προβλέπεται να βαθμολογηθούν. Στο βαθμό που η αναθέτουσα αρχή με τις απόψεις της διευκρίνισε ότι κριτήριο επιλογής του αναδόχου της προκηρυχθείσας υπηρεσίας είναι αποκλειστικά η χαμηλότερη τιμή, πλην όμως την άρση της ανωτέρω αμφισημίας δεν ήρε με σχετικό έγγραφό της, κοινοποιηθέν σε όλους τους συμμετέχοντες στην επικοινωνία του ηλεκτρονικού του διαγωνισμού και αναρτηθέν στην κεντρική σελίδα αυτού όπου αναρτώνται τα έγγραφα της σύμβασης, ώστε να πληρωθούν οι διατυπώσεις δημοσιότητας προς διασφάλιση των αρχών της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης, επομένως το άρθρο 3.1.2.β της διακήρυξης, σχετικά με την αξιολόγηση των προσφορών, κατά το μέρος του που περιέχει διατυπώσεις περί «βαθμολόγησης» των τεχνικών προσφορών των συμμετεχόντων και το άρθρο 3.1.2.δ, κατά το μέρος του που περιέχει την διατύπωση «… δηλαδή προσφορών με την ίδια συνολική τελική βαθμολογία μεταξύ δύο ή περισσοτέρων προσφερόντων η ανάθεση γίνεται: στην προσφορά με την μεγαλύτερη βαθμολογία τεχνικής προσφοράς. Αν οι ισοδύναμες προσφορές έχουν την ίδια βαθμολογία τεχνικής προσφοράς…», πρέπει να ακυρωθούν, του τρίτου λόγου της κρινομένης προσφυγής γενομένου δεκτού. Γίνεται δεκτή η Προσφυγή.  (Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών απόφ. 123/2020)