3η Εβδομάδα Απριλίου 2025

Νομοθεσία

Δείκτης Τιμών Καταναλωτή για παραδόσεις αγαθών εντός Απριλίου 2025

Εκδόθηκε η εγκύκλιος 30126/14.04.2025 του Υπ. Ανάπτυξης, με την οποία ανακοινώνεται ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (Δ.Τ.Κ.) που χρησιμοποιείται από τις αναθέτουσες αρχές για τον υπολογισμό της αναπροσαρμογής του τιμήματος συμβάσεων με αντικείμενο την προμήθεια αγαθών, για παραδόσεις που έλαβαν χώρα εντός του μηνός Απριλίου 2025 κατ’ εφαρμογή των παρ. 9 και 9α του άρθρου 53 του ν.4412/2016.

Απάντηση σε ερώτημα συνδρομητή

ΘΕΜΑ : Σχετικά με το 10% των πιστώσεων της ΑΑ

Ερώτηση :

Σχετικά με το 10% των πιστώσεων της ΑΑ:

Η Δ/νση οικονομικών υπηρεσιών θεωρεί ότι το ποσοστό 10% περί απευθείας αναθέσεων αντιστοιχεί ξεχωριστά σε:

10% επί του συνολικού ποσού για μελέτες και 10% επί του συνολικού ποσού για παροχή τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών.

Επίσης στον ετήσιο προϋπολογισμό του Δήμου υπάρχει εγγεγραμμένη πίστωση 165.000,00 € για την εκπόνηση μελέτης Τοπικού Πολεοδομικού σχεδίου.

Η μελέτη αυτή ανατέθηκε σε προηγούμενο έτος αλλά συνεχίζεται στο 2025 με χρόνο ολοκλήρωσης το 2026.

Η Δ/νση οικονομικών υπηρεσιών και πάλι θεωρεί ότι αυτή η πίστωση δεν πρέπει να ληφθεί υπόψη στον υπολογισμό του 10%.

Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 118 του Ν. 4412/2026 από κάθε αναθέτουσα αρχή μπορούν να ανατεθούν κατ’ έτος, μία ή περισσότερες συμβάσεις, συνολικού προϋπολογισμού μέχρι ποσοστού δέκα τοις εκατό (10%) των πιστώσεων της αναθέτουσας αρχής κατ’ έτος, για ανάθεση συμβάσεων έργων, μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών επιστημονικών υπηρεσιών, αντίστοιχα.

Από τις παραπάνω διατάξεις δεν προκύπτει ότι οι συνεχιζόμενες πιστώσεις (έργων ή μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών) δεν προσμετρώνται στον υπολογισμό του ποσοστού 10%, αλλά ούτε και ότι διαχωρίζονται οι μελέτες από τις τεχνικές υπηρεσίες.

Επειδή το Τμήμα Τεχνικών Υπηρεσιών της Δ/νσης Τεχνικών Έργων και Περιβάλλοντος του Δήμου, απαιτείται άμεσα να υποστηριχθεί από εξωτερικό Τεχνικό Σύμβουλο, για την ωρίμανση φακέλου υποβολής στο πρόγραμμα INTERREG, με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, ποσού 37.000,00€, παρακαλούμε να μας απαντήσετε εάν το ποσοστό 10% περί απευθείας αναθέσεων αντιστοιχεί ξεχωριστά σε 10% επί του συνολικού ποσού για μελέτες και 10% επί του συνολικού ποσού για παροχή τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών.

Απάντηση:

Σύμφωνα με το 1^ο ΕΡΩΤΗΜΑ  του 4ου Πρακτικού της Ομάδας Εργασίας ΥΠΟΜΕ - ΚΡΙΣΙΜΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΦΑΡΜΟΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ Ν. 4782/2016 ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΑΝΑΘΕΣΗ (Σύμφωνα με τα 4 Πρακτικά) (Θέμα ερωτήματος: «Η απευθείας ανάθεση συνολικού προϋπολογισμού μέχρι ποσοστού 10% των πιστώσεων της αναθέτουσας αρχής για έργα, μελέτες, παροχή τεχνικών και λοιπών υπηρεσιών σε σχέση με πιστώσεις συγχρηματοδοτούμενων έργων») :

• Βάση υπολογισμού του άνω ορίου (ΣΣ: του 10%) αποτελεί ο προϋπολογισμός της κάθε αναθέτουσας αρχής για τέτοιες συμβάσεις και όχι ο συνολικός της προϋπολογισμός.
• Από την επισκόπηση των εν λόγω διατάξεων δεν προκύπτει ότι, εισάγεται οιαδήποτε παρέκκλιση σχετική με τις πηγές χρηματοδότησης των ανατιθέμενων ως άνω συμβάσεων και συνεπώς δεν δύναται να υποστηριχθεί ότι τυχόν χρηματοδότηση αυτών από άλλες πηγές (συγχρηματοδοτούμενα, δανειακές συμβάσεις κ.λπ.) κάμπτουν τις άνω ρητές απαγορεύσεις.
• Οι απαγορευτικοί κανόνες των διατάξεων των παρ. 4 και 5 του άρθρου 118 ν. 4412/2016 όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 50 ν. 4782/2021, εφαρμόζονται αθροιστικά από 1.6.2021, για απευθείας αναθέσεις συμβάσεων έργων, μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών ανεξάρτητα της πηγής προέλευσης της χρηματοδότησης των εν λόγω συμβάσεων.

Εκ των ανωτέρω συνάγονται τα εξής: 

• Το ετήσιο ποσό των πιστώσεων της ΑΑ υπολογίζονται αθροιστικά για απευθείας αναθέσεις συμβάσεων μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών
• Ο νόμος δεν κάνει διαχωρισμό ανάλογα με την πηγή χρηματοδότησης, συνεπώς θεωρούμε ότι το ποσοστό του 10% θα πρέπει να ληφθεί σε σχέση με τις συνολικές εγγραφές στο Τεχνικό Πρόγραμμα του φορέα, ανεξάρτητα της πηγής χρηματοδότησης. Εάν ήθελε ο νομοθέτης να κάνει διαχωρισμό θα το όριζε ρητά.
• Όσον αφορά τις πολυετείς συμβάσεις, το ποσό που θα ληφθεί υπόψη είναι το ποσό που αφορά το τρέχον έτος. Ούτως ή άλλως στο Τεχνικό Πρόγραμμα και στον Προϋπολογισμό πρέπει να αναγράφονται μόνο εκείνα τα τμήματα - ποσά του έργου που αφορούν τη δαπάνη του έτους αυτού και όχι το σύνολο της δαπάνης του έργου.

Νομολογία

Νομολογία περί παρατάσεων προθεσμιών

836/2014 ΣτΕ

Δημόσια έργα. Πότε η παράταση των προθεσμιών περαιώσεως του έργου χορηγείται με ή χωρίς αναθεώρηση. Η παράταση χορηγήθηκε λόγω ακραίων καιρικών φαινομένων και της ανάγκης πρόσθετων μελετών, κατόπιν κατολισθήσεων, με συνέπεια την αύξηση της ποσότητας των εργασιών. Ενώ το Εφετείο δέχεται ότι η καθυστέρηση στην εκτέλεση της σύμβασης δεν οφείλεται σε αποκλειστική υπαιτιότητα της αναδόχου, στη συνέχεια, κρίνει σύννομη τη χορήγηση παράτασης χωρίς αναθεώρηση. Δεκτή η αναίρεση (αναιρεί την υπ΄ αριθ. 938/2007 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Πειραιά).

3882/2014 ΣτΕ

Έργα ΟΤΑ. Μπορεί να παραταθεί η προθεσμία και όταν η καθυστέρηση οφείλεται σε αποκλειστική υπαιτιότητα του αναδόχου, οπότε και εγκρίνεται χωρίς αναθεώρηση για το σύνολο ή μέρος των υπολειπομένων εργασιών. Οι ποινικές ρήτρες επιβάλλονται λόγω υπαίτιας υπέρβασης της συνολικής προθεσμίας ή σε περίπτωση που έχει εγκριθεί παράταση χωρίς αναθεώρηση για το σύνολο των υπολειπομένων εργασιών. Για την επιβολή της ποινικής ρήτρας δεν απαιτείται η σύνταξη πίνακα διαχωρισμού εργασιών. Το ποσό της αναθεώρησης που συνυπολογίστηκε προκειμένου να εξευρεθεί η μέση ημερήσια αξία του έργου και, εν συνεχεία, το ύψος της ποινικής ρήτρας, αντιστοιχεί στην κατ’ άρθρ. 10 παρ. 1 του ν. 1418/1984 τριμηνιαία αναθεώρηση, η οποία αποτελεί μέρος του εργολαβικού ανταλλάγματος, και όχι σε αυτήν που τυχόν χώρησε συνεπεία χορηγήσεως παρατάσεως της προθεσμίας εκτελέσεως της συμβάσεως. Δεν συνυπολογίζεται ο Φ.Π.Α. Μερικά δεκτή η αναίρεση (αναιρεί εν μέρει την αριθμ. 73/2008 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Χανίων).

29/2011 ΑΠ

Υποχρέωση της διευθύνουσας υπηρεσίας να εγκρίνει την προτεινόμενη αναμόρφωση του εγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος του έργου και την παράταση του χρόνου εκτέλεσης του, "με αναθεώρηση",  υπάρχει μόνο όταν σημειώνεται καθυστέρηση των εργασιών, μη οφειλόμενη σε υπαιτιότητα του αναδόχου ή η καθυστέρηση προήλθε από την εκτέλεση νέων εργασιών. Όταν όμως η καθυστέρηση αυτή οφείλεται σε αποκλειστική υπαιτιότητα του αναδόχου, ή ο τελευταίος, όταν γνωρίζει συγκεκριμένα την κατά ποσότητα και έκταση αύξηση του αρχικού συμβατικού αντικειμένου, με την εκτέλεση νέων εργασιών, και μετά από την ολοκλήρωση τους, επιβεβαιώνει την υποχρέωση του για την περάτωση του έργου στο ισχύον συμβατικό χρονοδιάγραμμα παρά την εκτέλεση των νέων προσθέτων εργασιών, παραιτούμενος με τον τρόπο αυτό εμμέσως αλλά σαφώς, όχι της αξίωσης του για την καταβολή συμπληρωματικής αμοιβής στο πλαίσιο εφαρμογής των διατάξεων του αρθρ. 43 του Π.Δ/τος 609/1985, αλλά της, από τη διάταξη του αρθρ. 8 παρ. 1 του Ν.1418/1984 που προαναφέρθηκε, αξίωσής του για την "αναθεώρηση" των συμβατικών προθεσμιών περάτωσης, που δεν είναι δημόσιας τάξης, η κατά τα προαναφερθέντα παράταση εγκρίνεται "χωρίς αναθεώρηση" ως προς το συμβατικό χρόνο παράτασης, όταν κρίνεται σκόπιμη για το συμφέρον του έργου για το σύνολο των υπολειπομένων εργασιών του έργου ή μιας τμηματικής προθεσμίας του, επιβάλλονται όμως οι σχετικές ποινικές ρήτρες, που είναι άσχετες προς την έγκριση της παράτασης αυτής (αρθρ. 36 παρ. 7 του ως άνω π.δ.), αλλά χωρίς "αναθεώρηση". 

3114/2011 ΣΤΕ

Δημόσια έργα. Έγκριση της παράτασης περάτωσης του έργου και όταν η καθυστέρηση οφείλεται σε αποκλειστική υπαιτιότητα του αναδόχου, αλλά χωρίς αναθεώρηση. Πότε επιβάλλονται ποινικές ρήτρες. Η επίδικη ποινική ρήτρα επιβλήθηκε με πράξη της ΔΥ, επί της οποίας εκδόθηκε πράξη του ΓΓΠ. Η ανάδοχος μπορούσε να προβάλει κατά της τελευταίας πράξης αυτοτελείς λόγους σχετικά με την επιβολή της ποινικής ρήτρας και εσφαλμένα κρίθηκε ότι το ζήτημα αυτό είχε κριθεί οριστικά με την πράξη περί εγκρίσεως παρατάσεως. Αντίθετη μειοψηφία. Δεκτή η αναίρεση (αναιρεί την υπ΄ αριθμ. 784/2004 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Πειραιά).

2079/1999 ΣτΕ

 Δημόσια έργα. Προθεσμία αποπεράτωσης του έργου. Παράταση προθεσμιών. Προϋποθέσεις. Υποχρεώσεις αναδόχου. Χρόνος σύνταξης των λογαριασμών. Προϋποθέσεις διακοπής εκτελεσθεισών εργασιών. Περιστατικά. Μη ύπαρξη υπαιτιότητας του αναιρεσιβλήτου Δήμου, κυρίου του έργου, από την μη πληρωμή υποβληθέντος λογαριασμού, όταν αυτός δεν συνοδεύεται από βεβαίωση περί καταβολής των οφειλομένων από τον ανάδοχο ασφαλιστικών εισφορών. Μη νόμιμη, σε τέτοια περίπτωση, η διακοπή των εργασιών από τον ανάδοχο, καθώς και η δήλωση περί διαλύσεως της εργολαβίας. Συνέπειες της παράνομης διακοπής των εργασιών. Κατάπτωση ποινικών ρητρών υπέρ του κυρίου του έργου. Απόρριψη της υπό κρίσιν αιτήσεως αναιρέσεως κατά της υπ` αρ. 2011/94 απόφασης του Διοικ. Εφετείου Αθηνών.