2η Εβδομάδα Νοεμβρίου 2024

Απάντηση σε ερώτημα συνδρομητή

ΘΕΜΑ : Ερώτημα σχετικά με την οριακή προθεσμία σε έργο και τυχόν επιβολή ρήτρας

Ερώτηση :

Χρειάζομαι την άποψή σας σχετικά με την υποχρέωση ή μη επιβολής ρήτρας σε ένα έργο που βρίσκεται υπό κατασκευή.

Στο έργο αυτό και συγκεκριμένα στην Ειδική Συγγραφή Υποχρεώσεων υπάρχει άρθρο αποκλειστικής τμηματικής προθεσμίας ολοκλήρωσης των κατασκευαστικών εργασιών (ακολουθεί δοκιμαστική λειτουργία που δεν περιλαμβάνεται μέσα στην αποκλειστική τμηματική προθεσμία).

Κατά την εκτέλεση του έργου, ο Ανάδοχος αιτήθηκε διαδοχικά τρεις χρονικές παρατάσεις για τις οποίες πήρε έγκριση «με αναθεώρηση».

Το πρώτο ερώτημα είναι:

εφόσον ο ανάδοχος έχει εγκεκριμένες χρονικές παρατάσεις «με αναθεώρηση» (δηλαδή χωρίς δική του υπαιτιότητα) του επιβάλλονται ή όχι ρήτρες για τον λόγο ότι υπερέβη την αρχική αποκλειστική προθεσμία; (χωρίς τις παρατάσεις).

Αυτήν τη στιγμή το έργο έχει υλοποιηθεί κατά 70% περίπου ενώ εκπνέει η ημερομηνία ολοκλήρωσης των κατασκευαστικών εργασιών και μετά τις παρατάσεις που του δόθηκαν.

Η Διευθύνουσα Υπηρεσία έχει σκοπό να προχωρήσει σε έκδοση οριακής προθεσμίας, αλλά γεννάται το ερώτημα  αν με την έκδοση της οριακής θα πρέπει να επιβληθούν και ποινικές ρήτρες διότι ο ανάδοχος θα έχει υπερβεί την αποκλειστική τμηματική προθεσμία (μαζί με τις προηγούμενες παρατάσεις).

Στην περίπτωση υποβολής ρήτρας, θα δύναται αυτή να επιστραφεί εφόσον ο ανάδοχος έχει ολοκληρώσει τις κατασκευαστικές εργασίες εντός της οριακής προθεσμίας;

Γενικότερα, όταν δίνεται η οριακή παράταση ακολουθείται η διαδικασία που υπάρχει στις υπόλοιπες παρατάσεις όσον αφορά τον καταλογισμό υπαιτιότητας της καθυστέρησης το οποίο έχει επίπτωση στις αναθεωρήσεις ή/και στις ρήτρες;

Απάντηση:

Εφόσον ο ανάδοχος έχει εγκεκριμένες χρονικές παρατάσεις «με αναθεώρηση» (δηλαδή χωρίς δική του υπαιτιότητα) δεν του επιβάλλονται Ποινικές Ρήτρες΄.

ΟΜΩΣ :

Επιβάλλονται σε αυτόν Ποινικές Ρήτρες Εφόσον για τον λόγο ότι υπερέβη την αρχική αποκλειστική προθεσμία; (χωρίς τις παρατάσεις) καθόσον Στην προϊσχύουσα διάταξη, στην οποία και αναφέρεστε για το εν προκειμένων Έργο (δηλ. του άρθρου 147 του ν. 4412/2016 («Προθεσµίες») πρό της αντικατάστασης αυτού με το άρθρο 66 Ν.4782/2021),: δηλ. για Έργο ο διαγωνισμός του οποίοου (σύμφωνα  δε με το άρθρο 140 παρ.5 Ν.4782/2021) προκηρύχθηκε πριν την 1.9.2021,

α) οι αποκλειστικές Προθεσµίες πρέπει να αναφέρονται ρητά ως τέτοιες στην Ειδκή Συγγραφή Υποχρεώσεων και ιδίως στο σώμα της σύμβασης (αλλιώς μπορεί να θεωρηθούν και ως ενδεικτικές)

β) η παραβίασή τους δε έχει ως συνέπεια την ανέκκλητη επιβολή ποινικών ρητρών,

Σε σχέση με την ‘Οριακή προθεσμία’:

Γενικές επισημάνσεις:

Η «Οριακή» προθεσμία» δεν ορίζεται με τα συμβατικά τεύχη, αλλά υφίσταται, εκ του νόμου, για κάθε Έργο

Εφόσον ο ανάδοχος υποβάλλει αίτηση για παράταση της προθεσμίας μέσα στην αρχική συμβατική προθεσμία και για λόγους που δεν οφείλονται στην αποκλειστική του υπαιτιότητα, ως νέα συνολική προθεσμία νοείται πλέον για τον καθορισμό της οριακής προθεσμίας , η αρχική μαζί με την παράταση.

Η σημασία της έγκειται στο ότι , μέχρι την εξάντλησή της, η Προϊσταμένη Αρχή μπορεί να χορηγεί και αυτεπαγγέλτως παρατάσεις της προθεσμίας, ενώ στην συνέχεια μπορεί να χορηγήσει προθεσμίας μόνο κατόπιν σχετικού αιτήματος του Αναδόχου.

Μετά την πάροδο της οριακής προθεσμίας,

Α΄. Η σύμβαση διαλύεται, σύμφωνα με το άρθρο 161,

Β΄. εκτός αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις της παρ. 8 Άρθ. 147, αν δηλαδή ο ανάδοχος ζητήσει  παρά την λήξη της Οριακής Προθεσμίας , παράταση αυτής, η οποία σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να υπερβεί την αρχική συμβατική προθεσμία .

Επομένως δεν μπορούν να δοθούν παρατάσεις για χρόνο ανώτερο της Οριακής Προθεσμίας, και σε μια τέτοια περίπτωση, αν το έργο δεν ολοκληρωθεί, η σύμβαση διαλύεται αυτοδικαίως.   

Στην προϊσχύουσα διάταξη (δηλ. του άρθρου 147 του ν. 4412/2016 («Προθεσµίες») πρό της αντικατάστασης αυτού με το άρθρο 66 Ν.4782/2021), η ‘οριακή προθεσμία’ ισούται με το (1/3) της συνολικής προθεσμίας υπολογιζόμενης με βάσει την αρχική συμβατική προθεσμία και τις παρατάσεις που εγκρίθηκαν ύστερα από σχετικό αίτημα του αναδόχου μέσα στην αρχική συμβατική προθεσμία και δεν οφείλονται σε υπαιτιότητά του ενώ δεν χορηγούνται παρατάσεις.

Συνεπώς, η ‘οριακή προθεσμία’

Για τα Έργα των οποίων οι διαγωνισμοί έχουν προκηρυχθεί μετά την 1.9.2021 αυξάνεται από το (1/3) της συμβατικής προθεσμίας στο μισό αυτής (συμπεριλαμβανομένων και των δοθέντων παρατάσεων οι οποίες άμα τη χορήγησή τους προστίθενται στην αρχικώς υπογραφείσα προθεσμία περαίωσης αυξάνοντάς την αναλόγως και το σύνολο αρχικής και παρατάσεων χαρακτηρίζεται πλέον ως συμβατική προθεσμία), αλλά

και εντός αυτής (της οριακής) δίδονται και νέες παρατάσεις ‘……κατόπιν εισήγησης της Διευθύνουσας και χωρίς αίτηση του αναδόχου….’. (Γνώμη Α-45 ΕΑΑΔΗΣΥ)

ΣΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΟΧΗΣ:

Αν κατά την εξέλιξη του Έργου , η ΠΑ χορηγήσει παράταση χωρίς αίτηση του Αναδόχου, η νέα προθεσμία δεν μπορεί να υπερβεί την Οριακή προθεσμία

Αν παρέλθει η Οριακή προθεσμία χωρίς να έχει περαιωθεί το Έργο , ο Ανάδοχος, εφόσον δεν ευθύνεται για την καθυστέρηση, μπορεί να ζητήσει την Διάλυση της Σύμβασης