4η Εβδομάδα Νοεμβρίου 2023
Νομοθεσία
Διαδικασίες κατεπείγουσας εκτέλεσης έργων σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας - Αποζημίωση επιτροπών, κλιμακίων αυτοψίας και ομάδων συντονισμού - Κάλυψη δαπανών
Ν 5049/2023 Δικαστική Αστυνομία τροπ.ν.4963/22/εκκαθάριση-εισπρ. αποζημίωσης δικαιούχων νομικής βοήθειας κλπ
Άρθρο 25 Διαδικασίες κατεπείγουσας εκτέλεσης έργων σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας
1. Στις περιοχές που κηρύσσονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας, σύμφωνα με το άρθρο 25 του ν. 4662/2020 (Α` 27) και απαιτείται η κατεπείγουσα εκτέλεση έργων που συνδέονται, άμεσα ή έμμεσα, με την αποκατάσταση των υποδομών τους, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών δύναται να αναλαμβάνει, δια των υπηρεσιών και των εποπτευόμενων φορέων του, τον σχεδιασμό, την ανάθεση και την εκτέλεση των κατεπειγόντων έργων αποκατάστασης βλαβών των υποδομών, ακόμα και όταν δεν υπάγονται στις αρμοδιότητές του, σύμφωνα με τη διαδικασία του παρόντος.
2. Για την ανάληψη της αρμοδιότητας της παρ. 1, για έργα που δεν υπάγονται στις αρμοδιότητες του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, απαιτείται, μετά την κήρυξη περιοχής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας, Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου, κατόπιν σχετικής εισήγησης του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, στην οποία περιλαμβάνεται συνοπτική περιγραφή των σχετικών έργων.
3. Με αποφάσεις του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών εξειδικεύονται τα προς εκτέλεση έργα που είναι κατεπείγοντα, τελούν σε άμεση συνάφεια και είναι αναγκαία, αποκλειστικά για την αποκατάσταση βλαβών στις υποδομές και δεν περιλαμβάνουν εργασίες συμπλήρωσης ή επέκτασης αυτών, με την εξαίρεση απολύτως απαραίτητων συνοδών έργων, ιδίως αντιπλημμυρικής προστασίας στο σύνολο της λεκάνης απορροής, καθορίζονται οι υπηρεσίες του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών ή οι εποπτευόμενοι φορείς του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών που αναλαμβάνουν τον σχεδιασμό, την ανάθεση και την εκτέλεση των έργων της παρ. 2, καθώς και τυχόν ειδικότερες λεπτομέρειες ως προς αυτά. Για την έκδοση της απόφασης του πρώτου εδαφίου απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του Τεχνικού Συμβουλίου Δημόσιων Έργων του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.
4. Σε κάθε περίπτωση που Αναθέτουσα Αρχή έργων του παρόντος είναι ή καθίσταται με τη διαδικασία της παρ. 2, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ή εποπτευόμενοι φορείς αυτού, ακολουθείται η διαδικασία ανάθεσης των επόμενων παραγράφων.
5. Για την ανάθεση έργων του παρόντος δεν εφαρμόζονται τα άρθρα 49 και 50 του ν. 4412/2016 (Α` 147) και αρκεί η σύνταξη και έγκριση εκ μέρους της αναθέτουσας αρχής του τεύχους της τεχνικής περιγραφής των προς εκτέλεση εργασιών, του χρονοδιαγράμματος εκτέλεσης αυτών, του προϋπολογισμού δημοπράτησης και του τεύχους Ειδικής Συγγραφής Υποχρεώσεων (Ε.Σ.Υ.). Για τη σύνταξη των στοιχείων αυτών η αναθέτουσα αρχή μπορεί να υποβοηθηθεί από Νομικούς και Τεχνικούς Συμβούλους με τους οποίους συνάπτεται σύμβαση, έναντι αμοιβής μέχρι των ορίων των περ. β) και δ), αντίστοιχα, του άρθρου 5 του ν. 4412/2016. Το είδος και ο ανώτατος αριθμός των συμβούλων του προηγούμενου εδαφίου δύνανται να καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών. Η σύναψη της σύμβασης του συμβούλου γίνεται με τη διαδικασία της παρ. 2 του άρθρου 128 του ν. 4412/2016, χωρίς να απαιτείται γνώμη του αρμοδίου Τεχνικού Συμβουλίου Δημόσιων Έργων του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και χωρίς να απαιτείται η χρησιμοποίηση του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Σ.Η.ΔΗ.Σ.).
6. Η εκπόνηση των μελετών γίνεται με μέριμνα και δαπάνες του αναδόχου, σύμφωνα με τους ισχύοντες κανονισμούς και διατάξεις. Σε περίπτωση τεχνικού έργου γεφύρωσης ποταμού ή υδατορέματος, εφαρμόζεται το άρθρο 4 του ν. 4258/2014 (Α` 94). Η εκπόνηση της μελέτης κτηματογράφησης και κτηματολογίου γίνεται με μέριμνα και δαπάνες του αναδόχου του έργου.
7. Η ανάθεση των έργων του παρόντος έπεται της έκδοσης απόφασης εξαίρεσης από τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης, κατ` εφαρμογή της διαδικασίας της περ. α) της παρ. 2α του άρθρου 1 του ν. 4014/2011 (Α` 209). Ως αρμόδια περιβαλλοντική αρχή νοείται το αρμόδιο όργανο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανεξαρτήτως της κατάταξης της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 4014/2011 του έργου ή της δραστηριότητας. Στην απόφαση της παρούσας συμπεριλαμβάνονται και οι υποστηρικτικοί χώροι για την υλοποίηση των απαιτούμενων εργασιών, ιδίως εργοταξιακοί χώροι, αποθεσιοθάλαμοι και δανειοθάλαμοι γεωδών υλικών.
8. Αναγκαστικές απαλλοτριώσεις εκτάσεων για την εκτέλεση έργου του παρόντος διενεργούνται με τη διαδικασία του άρθρου 7Α του Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων (ν. 2882/2001, Α` 17), χωρίς να αποκλείεται και η διαδικασία επίταξης των προς απαλλοτρίωση εκτάσεων μετά των συστατικών τους και των επικειμένων, για την έγκριση της οποίας δεν απαιτείται γνώμη του Τεχνικού Συμβουλίου Δημοσίων Έργων του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.
9. Η διαδικασία επιλογής του αναδόχου για την εκτέλεση έργου του παρόντος πραγματοποιείται, σύμφωνα με την περ. γ) της παρ. 2 του άρθρου 32 του ν. 4412/2016. Στη διαδικασία προσκαλούνται τρεις (3) τουλάχιστον εργοληπτικές επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν αποδεδειγμένη εμπειρία στην εκτέλεση έργων αντίστοιχης κατηγορίας υποδομών, εφόσον με την προσφορά τους και επί ποινή αποκλεισμού, αποδέχονται εγγράφως την εκτέλεση και παράδοση του έργου εντός της τασσόμενης προθεσμίας που προσδιορίζεται στην πρόσκληση και εκκινεί από την υπογραφή της οικείας σύμβασης, προκειμένου να υποβάλουν την προσφορά τους εντός δέκα (10) εργάσιμων ημερών από την πρόσκληση της αναθέτουσας αρχής. Αποκλειστικό κριτήριο ανάθεσης της σύμβασης του παρόντος, είναι η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά βάσει τιμής. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών δύνανται να καθορίζονται ειδικότερες προϋποθέσεις πρόσκλησης εργοληπτικών επιχειρήσεων ανά κατηγορία υποδομών για την εφαρμογή της παρούσας.
10. Οι προσκαλούμενες κατά την παρ. 9 του παρόντος εργοληπτικές επιχειρήσεις υποχρεούνται να υποβάλουν την προσφορά κατ` αποκοπή για ολόκληρο το έργο, σύμφωνα με τα στοιχεία των παρ. 6 και 11. Οι οικονομικές προσφορές συντάσσονται υποχρεωτικά επί του εντύπου που χορηγεί η αναθέτουσα αρχή ή βάσει υποδείγματος που περιλαμβάνεται ως Παράρτημα στα έγγραφα της σύμβασης. Με τα έγγραφα της σύμβασης μπορεί να ζητείται και ανάλυση της κατ` αποκοπήν προσφοράς από τον οικονομικό φορέα.
11. Στο κατ` αποκοπήν τίμημα περιλαμβάνονται ανηγμένα: α) η εκπόνηση όλων των μελετών, από μελετητές που διαθέτουν τα νόμιμα προσόντα κατά τις διατάξεις του ν. 4412/2016 η διενέργεια όλων των αναγκαίων ερευνών και δοκιμών, καθώς και η αξιολόγηση αυτών, β) οι δαπάνες για το σύνολο των αναφερόμενων στο τεύχος της Ε.Σ.Υ. λοιπών υποχρεώσεων εκ μέρους του αναδό-χου, γ) το ποσοστό για γενικά έξοδα και όφελος αναδόχου, δ) οι πάσης φύσεως απρόβλεπτες δαπάνες κατά την κατασκευή του έργου, ε) οι δαπάνες για την εκτίμηση της αξίας των απαλλοτριωμένων ακινήτων μετά των συστατικών τους και των επικειμένων και στ) οι δαπάνες για την εκπόνηση της Τεχνικής Περιβαλλοντικής Μελέτης της περ. β` της παρ. 2β του άρθρου 1 του ν. 4014/2011, όπου απαιτείται, και την υλοποίησή της.
12. Καθυστερήσεις στην υλοποίηση του έργου οφειλό-μενες σε υπαιτιότητα της αναθέτουσας αρχής, πλην των περιπτώσεων ανωτέρας βίας, δεν δημιουργούν, υπέρ του αναδόχου, δικαίωμα για την υποβολή όχλησης για την καταβολή οιασδήποτε αποζημίωσης εκ μέρους της αναθέτουσας αρχής, περιλαμβανόμενης και της δαπάνης αναθεώρησης τιμών.
13. Για την αντιμετώπιση των αναγκών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών που προκύπτουν από την εφαρμογή του παρόντος άρθρου, επιτρέπεται, κατά παρέκκλιση κάθε αντίθετης γενικής ή ειδικής διάταξης, με κοινή απόφαση των αρμοδίων οργάνων του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και του φορέα προέλευσης και για το αναγκαίο χρονικό διάστημα που δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τα δύο (2) έτη με δυνατότητα ανανέωσης μόνο μία φορά για χρονικό διάστημα που δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τα δύο (2) ακόμη έτη, η απόσπαση υπαλλήλων μονίμων και με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου Χρόνου, που υπηρετούν σε υπηρεσίες του δημοσίου τομέα υπό την έννοια της περ. (α) της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α` 143) ή η πρόσληψη με σύμβαση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου εξειδικευμένου προσωπικού, σε υπηρεσίες του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, κατ` εφαρμογή του άρθρου 36 του ν. 4765/2021 (Α` 6).
14. Ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών δύναται να συστήνει, για τη μελέτη και παρακολούθηση ειδικών θεμάτων που αφορούν στην εφαρμογή του παρόντος, Ομάδες Εργασίας από υπαλλήλους του Υπουργείου, ειδικούς επιστήμονες και άλλα κατά την κρίση του κατάλληλα πρόσωπα.
Άρθρο 26 Αποζημίωση επιτροπών, κλιμακίων αυτοψίας και ομάδων συντονισμού για φυσικές καταστροφές - Τροποποίηση άρθρου 18 ν. 4797/2021
1. Στο άρθρο 18 του ν. 4797/2021 (Α` 66), περί αποζημίωσης επιτροπών και κάλυψης δαπανών, στον τίτλο προστίθενται οι λέξεις «κλιμακίων αυτοψίας και ομάδων συντονισμού», στην παρ. 1 προστίθενται τα μέλη των κλιμακίων που διενεργούν αυτοψίες και των ομάδων συντονισμού και υποστήριξης της διαδικασίας των ενισχύσεων, η παρ. 2, περί αποζημιώσεων, αντικαθίσταται, και το άρθρο 18 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 18 Αποζημίωση επιτροπών, κλιμακίων αυτοψίας και ομάδων συντονισμού - Κάλυψη δαπανών»
1. Εφόσον απαιτηθεί μετακίνηση εκτός περιφερειακής ενότητας μελών των επιτροπών κρατικής αρωγής, κλιμακίων διενεργούντων αυτοψίες και ομάδων συντονισμού και υποστήριξης της διαδικασίας των ενισχύσεων, για την εκτέλεση των καθηκόντων τους προς τους σκοπούς του παρόντος, καταβάλλονται δαπάνες μετακίνησης, κατά την υποπαρ. Δ.9 του άρθρου 2 του ν. 4336/2015 (Α` 94).
2. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις μεγάλης έκτασης ζημιών σε επιχειρήσεις ή μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα φορείς ή νοικοκυριά ή κτήρια, μετά από εισήγηση της Επιτροπής του άρθρου 13, δύναται να χορηγείται αποζημίωση στις επιτροπές κρατικής αρωγής, στα κλιμάκια που διενεργούν τις αυτοψίες και καταγραφές για τα μέτρα ενισχύσεων, καθώς και στις ομάδες που συστήνονται για τον συντονισμό, τη διασταύρωση στοιχείων και την υποστήριξη της διαδικασίας των ενισχύσεων, στο πλαίσιο του έργου της Γενικής Γραμματείας Αποκατάστασης Φυσικών Καταστροφών και Κρατικής Αρωγής, κατά παρέκκλιση του άρθρου 21 του ν. 4354/2015 (Α` 176).
3. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Εσωτερικών και Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, καθορίζονται το ύψος, οι όροι, η διαδικασία και οι προϋποθέσεις καταβολής της αποζημίωσης.».
2. Η ισχύς του παρόντος άρχεται από την 1η Ιουλίου 2023.
Απάντηση σε ερώτημα συνδρομητή
ΘΕΜΑ: ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΕΡΙ ΛΟΓΩΝ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ (Μέρος ΙΙ)
Ερώτηση :
Σας στέλνω το συνημμένο (διακήρυξη), ενός διαγωνισμού που είναι προ υπογραφής σύμβασης (δεν έχει σταλεί πρόσκληση - και έχει βγει η απόφαση οριστικής κατακύρωσης) αναφέρονται τα κάτωθι:
Συγκεκριμένα στην Σελίδα 36 της Διακήρυξης , σε σχέση με τους λόγους αποκλεισμού από την σύναψη σύμβασης (22.Α.4) αναφέρεται:
Σας στέλνω το συνημμένο (διακήρυξη), ενός διαγωνισμού που είναι προ υπογραφής σύμβασης (δεν έχει σταλεί πρόσκληση - και έχει βγει η απόφαση οριστικής κατακύρωσης) αναφέρονται τα κάτωθι:
Σελίδα 36 ξεκινάνε οι λόγοι αποκλεισμού από την σύναψη σύμβασης (22.Α.4)
Στο στοιχείο (θ) της Διακήρυξης αναφέρεται: (θ) εάν ο οικονομικός φορέας έχει διαπράξει σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα, το οποίο θέτει σε αμφιβολία την ακεραιότητά του.
Με βάση αυτό, αν τα έγγραφα που ο αντισυμβαλόμενος ανάδοχος που έχει κηρυχτεί έκπτωτος είναι προσβλητικά και καταφέρονται και κατά συγκεκριμένων προσώπων της Υπηρεσία, αυτό εμπίπτει στο επαγγελματικό παράπτωμα; είναι σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα θέτει σε αμφιβολία την ακεραιότητα του;
Απάντηση :
Άρθρο 74 Ν. 4412/2016 (όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 23 Ν.4782/2021, ΦΕΚ Α` 36/09.03.2021). («Αποκλεισμός οικονομικού φορέα από δημόσιες συμβάσεις - Εξουσιοδοτικές διατάξεις (άρθρο 57 παρ. 7 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ))».:
Παρ. 1. Σε περίπτωση συνδρομής λόγων αποκλεισμού των παρ. 1 και 4 του άρθρου 73, περί λόγων αποκλεισμού, που θέτουν σε αμφιβολία την αξιοπιστία και την ακεραιότητα οικονομικού φορέα, και εφόσον ο οικονομικός φορέας δεν λάβει τα μέτρα για να αποδείξει την αξιοπιστία του, όπως αυτά ορίζονται στην παρ. 7 του άρθρου 73, μπορεί να επιβληθεί εις βάρος του αποκλεισμός από τη συμμετοχή σε μελλοντικές διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων του παρόντος, καθώς και συμβάσεων παραχώρησης για εύλογο χρονικό διάστημα, σύμφωνα με τα ειδικότερα οριζόμενα στο παρόν άρθρο. Πριν από την έκδοση της απόφασης περί οριζόντιου αποκλεισμού παρέχεται στον οικονομικό φορέα η δυνατότητα ακρόασης. Οι όροι και η περίοδος του ως άνω αποκλεισμού καθορίζονται σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, λαμβάνοντας υπόψη, ιδίως, τη σοβαρότητα του αδικήματος ή παραπτώματος, τον χρόνο που έχει παρέλθει από τη διάπραξή του, τη διάρκειά του, πιθανή υποτροπή, την πρόθεση ή τον βαθμό αμέλειας του εκάστοτε οικονομικού φορέα και τα μέτρα που αυτός λαμβάνει προς αποφυγή διάπραξης παρόμοιων αδικημάτων ή παραπτωμάτων στο μέλλον.
Γνώμη Α-45 ΕΑΑΔΗΣΥ:
Το σοβαρό ζήτημα που αφορά στη θέσπιση διοικητικών κυρώσεων στο πλαίσιο των δημοσίων συμβάσεων, με βαρύτατες οικονομικές συνέπειες σε βάρος των θιγόμενων οικονομικών φορέων, ορθώς ρυθμίζεται με εξουσιοδότηση για την έκδοση κανονιστικού προεδρικού διατάγματος και μετά από επεξεργασία αυτού από το Συμβούλιο της Επικρατείας, εφόσον διαφαίνεται ότι ο κοινός νομοθέτης δεν είναι έτοιμος ακόμα να ρυθμίσει όλα τα κρίσιμα ζητήματα. Για τον ίδιο λόγο δεν προβλέπεται και προθεσμία για την έκδοση αυτή.
Ιδίως έχει υποστηριχθεί ότι η απόφαση για τον αποκλεισμό ενός οικονομικού φορέα για λόγους που σχετίζονται με προηγούμενη εκτέλεση της σύμβασης, ανήκει στην αναθέτουσα αρχή, με αφορμή κάθε διαδικασία ανάθεσης σύμβασης, η οποία αποφασίζει κατά περίπτωση, επομένως η χρήση ενός επίσημου καταλόγου αυτόματων αποκλεισμών για λόγους που σχετίζονται με την εκτέλεση προηγούμενων συμβάσεων δεν επιτρέπεται βάσει της νομοθεσίας της ΕΕ.
Τα επιχειρήματα υπέρ της αρνητικής άποψης στηρίζονται στη μέχρι τώρα νομολογία του ΔΕΕ, το οποίο εξέτασε το συγκεκριμένο ζήτημα του κατά πόσον είναι επιτρεπτή η εθνική νομοθεσία να απαιτεί από τις αναθέτουσες αρχές να αποκλείουν αυτομάτως τους οικονομικούς φορείς από την υποβολή προσφορών λόγω της κακής εκτέλεσης προηγούμενων συμβάσεων. Η ίδια άποψη υποστηρίζεται και για τους λοιπούς λόγους αποκλεισμού, υποχρεωτικούς (αν και με λιγότερα επιχειρήματα) ή δυνητικούς, καθώς παραμένουν ανοικτά ορισμένα ζητήματα που σχετίζονται με τις μαύρες λίστες, όπως είναι οι νομικές πτυχές της παροχής επαρκών και επίκαιρων αποδεικτικών στοιχείων για τη μαύρη λίστα ή η ύπαρξη έννομηςπροστασίας για τους οικονομικούς φορείς που περιλαμβάνονται σε αυτή, ζητήματα που απαιτούν προσεκτική αξιολόγηση67.
Εξάλλου,τo διοικητικό βάρος και η περιορισμένη ικανότητα για τη διεξαγωγή όλων των διοικητικών διαδικασιών που προηγούνται της απόφασης για την εγγραφή ενός συγκεκριμένου οικονομικού φορέα στη μαύρη λίστα, σε συνδυασμό με τους νομικούς κινδύνους και τις προκλήσεις που συνδέονται με την εν λόγω απόφαση, εγείρουν σημαντικά ερωτήματα όσον αφορά τα θετικά αποτελέσματα της χρήσης μαύρων λιστών στα συστήματα δημοσίων συμβάσεων.
Συμπερασματικά, για όλους τους πιο πάνω λόγους προτείνεται να διατηρηθεί το μέτρο της δημόσιας λίστας-μητρώου αποκλεισθέντων μόνο για τις περιπτώσεις που ο αποκλεισμός επιβάλλεται με δικαστική ή διοικητική απόφαση, ως παρεπόμενη συνέπεια αμετάκλητης ποινικής καταδίκης, ώστε να συνδεθεί η ευθύνη του φυσικού προσώπου με το νομικό πρόσωπο προς όφελος του οποίου διαπράχθηκε η παράνομη συμπεριφορά, δεδομένου ότι, όπως προαναφέρθηκε, στη δική μας έννομη τάξη δεν προβλέπεται ποινική ευθύνη νομικού προσώπου. Επιπλέον, να εξετασθεί το ενδεχόμενο να δημιουργηθούν μητρώα πληροφοριακού απλώς χαρακτήρα,για ορισμένες μόνο από τις καταστάσεις που μπορεί να εμπίπτουν στους δυνητικούς λόγους αποκλεισμού, όπως η περ. γ της παρ. 4 του άρθρου 73 [κυρώσεις εκ μέρους της Επιτροπής Ανταγωνισμού για συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού],καθώς και της περ στ) της παρ. 4 του ίδιου άρθρου [εάν ο οικονομικός φορέας έχει επιδείξει σοβαρή ή επαναλαμβανόμενη πλημμέλεια κατά την εκτέλεση ουσιώδους απαίτησης στο πλαίσιο προηγούμενης δημόσιας σύμβασης, προηγούμενης σύμβασης με αναθέτοντα φορέα ή προηγούμενης σύμβασης παραχώρησης που είχε ως αποτέλεσμα την πρόωρη καταγγελία της προηγούμενης σύμβασης, αποζημιώσεις ή άλλες παρόμοιες κυρώσεις ].