4η Εβδομάδα Μαρτίου 2023

Νομοθεσία

Τροποποίηση άρθρου 221 του ν. 4412/2016

Με το άρθρο 58 του Ν. 5036/2023 (Δημοσίευση ΦΕΚ Α΄77/28.03.2023) προστίθεται παρ. 13 στο άρθρο 221 του ν. 4412/2016 («Όργανα διενέργειας διαδικασιών ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων -Εξουσιοδοτική διάταξη») στην οποία ορίζονται τα εξής:

«Για την ανάθεση και εκτέλεση Συμβάσεων του Αναπτυξιακού Προγράμματος Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας του ν. 4799/2021 (Α’ 78), που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος δύναται η αναθέτουσα αρχή να ορίζει ως μέλη των γνωμοδοτικών οργάνων, των επιτροπών ή των ομάδων εργασίας εξωτερικούς εξειδικευμένους επιστήμονες, που διαθέτουν τις απαιτούμενες ειδικές γνώσεις για την εκπλήρωση των προβλέψεων της παρ. 1»

Νομολογία

Νομολογία – Κρίση της ΑΑ περί ουσιώδη ή μη χαρακτήρα τροποποίησης Μελέτης

Απόφαση 592/2022 Τμήμα 7

Τροποποίηση αρχικής σύμβασης έργου με Περιφέρεια. Εργασίες κατασκευής νέων χαράξεων σε οδικό άξονα. Σε περίπτωση που κατά τη διάρκεια της δημοπράτησης διαπιστωθεί η ανάγκη τροποποίησης της οριστικής μελέτης επί τη βάσει της οποίας δημοπρατείται το έργο λόγω επιγενόμενης διαπίστωσης μερικής ασυμβατότητας με άλλο υπό μελέτη έργο στην ίδια περιοχή, η αναθέτουσα αξιολογεί το εύρος και το περιεχόμενο της αναγκαίας τροποποίησης της μελέτης προκειμένου να διαπιστώσει τον ουσιώδη ή μη χαρακτήρα της∙ εάν αυτή εκτιμηθεί ως ουσιώδης και η αναθέτουσα Αρχή εξακολουθεί να διατηρεί ενδιαφέρον για την υλοποίηση της σύμβασης, εναπόκειται στην ίδια να ματαιώσει τη διαγωνιστική διαδικασία και να εκκινήσει νέα διαδικασία ανάθεσης∙ εάν διαπιστωθεί ότι δεν τροποποιούνται καθοριστικά για τη συμμετοχή στη διαδικασία κριτήρια και δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση της σύμβασης η αναθέτουσα Αρχή δύναται να συνάψει τη σύμβαση. Κρίνει ότι η επαναχάραξη δύο μικρών τμημάτων του συνολικού μήκους των 13.900 μ. δημοπρατηθέντος έργου οδοποίας, με σκοπό να αποφευχθεί η διέλευσή του από τη λεκάνη κατάκλισης του μελετούμενου φράγματος δεν επηρεάζει τον αναπτυχθέντα ανταγωνισμό και το αποτέλεσμα της δημοπρασίας. Δοθέντος, όμως, ότι πρέπει να διασφαλιστεί η πλήρης ωριμότητα του επαναχαραχθέντος στα προαναφερόμενα συγκεκριμένα τμήματα έργου, ώστε να αρθεί κάθε πραγματικό και νομικό εμπόδιο για την ταχεία και απρόσκοπτη εκτέλεσή του, η αναθέτουσα Αρχή καλείται πριν από την υπογραφή της σύμβασης α) να ενσωματώσει στην κατακυρωτική απόφαση και στο σχέδιο σύμβασης την τροποποιημένη προϋπολογιζόμενη δαπάνη του έργου όπως προκύπτει από την εγκεκριμένη οριστική μελέτη του έργου με την νέα χάραξη και να εφαρμόσει επ'αυτής το ποσοστό έκπτωσης της αναδόχου, β) να μεριμνήσει για τη συμπερίληψη και του τμήματος της επαναχάραξης στην περιβαλλοντική αδειοδότηση και γ) να μεριμνήσει για τις τυχόν νέες απαιτούμενες απαλλοτριώσεις στην περιοχή της επαναχάραξης. Δέχεται προσφυγή ανάκλησης.

Νομολογία – Ανεπίτρεπτη η εκ των υστέρων επέκταση του τεχνικού αντικειμένου του αρχικού έργου

122/2020 ΕΣ

Ανεπίτρεπτη η εκ των υστέρων επέκταση του τεχνικού αντικειμένου του αρχικού έργου. Προϋποθέσεις που απαιτούνται κατά νόμο, για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης. Οι διατάξεις περί συμπληρωματικών συμβάσεων, ως εισάγουσες παρέκκλιση από τον κανόνα της σύναψης δημοσίων συμβάσεων κατόπιν διενέργειας διαγωνιστικών διαδικασιών, είναι εξαιρετικές και συνεπώς πρέπει να ερμηνεύονται στενά. Επομένως, συμπληρωματική σύμβαση σε αρχικό έργο, το οποίο, όπως στην υπό κρίση περίπτωση, είναι “τεχνικώς ανεξάρτητο” και δύναται να ολοκληρωθεί χωρίς αυτήν επιτυχώς, επιτελώντας την επιδιωκόμενη με αυτό λειτουργία, δεν είναι επιτρεπτή, απορριπτομένων όλων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών ως αβασίμων. Απορρίπτει.

Νομολογία - Προϋποθέσεις για τη σύναψη ΣΣ σε Έργο με αντικείμενο την «Αντιμετώπιση εκτάκτων προβλημάτων οδικής ασφάλειας»

578/2022 ΕΣ ΤΜΗΜΑ ΕΒΔΟΜΟ)

Προσυμβατικός έλεγχος νομιμότητας. Η έννοια των συμπληρωματικών εργασιών. Ενόψει της γενικής περιγραφής του τεχνικού αντικειμένου του έργου αυτού και του μη προσδιορισμού των σημείων εκτέλεσης των εργασιών, καθώς επίσης και του γεγονότος ότι η σύμβαση συνάπτεται ακριβώς για την αντιμετώπιση εκτάκτων συνθηκών, οι ελεγχόμενες συμπληρωματικές εργασίες δεν καθίστανται αναγκαίες για την ολοκλήρωση και τελειοποίηση του αρχικού έργου. Άλλωστε, το εν λόγω έργο, όπως ήδη ο τίτλος του καταδεικνύει «Αντιμετώπιση απρόβλεπτων προβλημάτων Οδικής Ασφάλειας, δεν έχει ενιαία οικονομική και τεχνική λειτουργία, αλλά συνίσταται σε μεμονωμένες επεμβάσεις εργασίες που στην πραγματικότητα αποτελούν μικρότερα έργα. Απορρίπτει.

Νομολογία - Μη στοιχειοθέτηση συνδρομής απρόβλεπτων περιστάσεων κατά την σύναψη ΣΣ

948/2022 ΕΣ

Ελεγκτικό Συνέδριο. Προσυμβατικός έλεγχος νομιμότητας. Μη νόμιμη η ελεγχόμενη τροποποιητική σύμβαση, με την οποία τροποποιούνται οι όροι πληρωμής του αναδόχου της αρχικής σύμβασης. Δεν στοιχειοθετείται εν προκειμένω η συνδρομή των απρόβλεπτων περιστάσεων κατά την εκτέλεση της σύμβασης και μάλιστα αμέσως μετά την υπογραφή της και, εξ αυτού του λόγου, η εφαρμογή της περίπ. γ` της παρ. 1 του άρθρου 132 του ν. 4412/2016 δεν είναι δυνατή, όπως βασίμως κρίθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη. Απορρίπτει.

Νομολογία - Προϋποθέσεις για τη σύναψη ΣΣ σε Έργο λόγω ανάγκης τροποποίησης της οριστικής μελέτης

592/2022 ΕΣ ΤΜΗΜΑ ΕΒΔΟΜΟ)

Δημόσια σύμβαση. Κατασκευή οδικού άξονα. Επουσιώδης τροποποίηση της σύμβασης. Προσυμβατικός έλεγχος νομιμότητας. Σε περίπτωση που κατά τη διάρκεια της δημοπράτησης διαπιστωθεί η ανάγκη τροποποίησης της οριστικής μελέτης επί τη βάσει της οποίας δημοπρατείται το έργο λόγω επιγενόμενης διαπίστωσης μερικής ασυμβατότητας με άλλο υπό μελέτη έργο στην ίδια περιοχή, η αναθέτουσα αξιολογεί το εύρος και το περιεχόμενο της αναγκαίας τροποποίησης της μελέτης προκειμένου να διαπιστώσει τον ουσιώδη ή μη χαρακτήρα της. Η επίμαχη τροποποίηση είναι επουσιώδης και συνεπώς δυνατή χωρίς να απαιτείται διεξαγωγή νέας διαδικασίας δημοπράτησης, εναρμονίζεται δε και με τις προεκτεθείσες προϋποθέσεις των επιτρεπτών τροποποιήσεων της σύμβασης κατά το μεταγενέστερο στάδιο της εκτέλεσής της που αποτυπώνονται στο άρθρο 132 του ν. 4412/2016. Δεκτή.

Νομολογία - Κώλυμα υπογραφής ΣΣ έργου με αντικείμενο «Δίκτυα Αποχέτευσης.

606/2021 ΕΣ

Ελεγκτικό Συνέδριο. Προσυμβατικός έλεγχος νομιμότητας. Συμπληρωματική σύμβαση έργου με αντικείμενο «Δίκτυα Αποχέτευσης. Κώλυμα στην υπογραφή της σύμβασης. Μη επιτρεπτή η τροποποίηση του αρχικού συμβατικού αντικειμένου. Μετά την αλλαγή της όδευσης ανασχεδιάσθηκε όλο το σύστημα των αγωγών ακαθάρτων και σύμφωνα με το έγγραφο της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων μεταβλήθηκε το πλάτος εκσκαφής των ορυγμάτων και επήλθε αύξηση στην αρχικώς προμετρηθείσα ποσότητα προϊόντων εκσκαφής προς μεταφορά, χωρίς να προβάλλονται απρόβλεπτα γεγονότα που να δικαιολογούν αυτήν την αλλαγή του αρχικού συμβατικού αντικειμένου, και δεν προκύπτει με βάση ποιά πραγματικά δεδομένα η Αναθέτουσα Αρχή υπολόγισε το κόστος μεταφοράς των ως άνω υλικών. Απορρίπτει.