4η Εβδομάδα Φεβρουαρίου 2023

Νομοθεσία: Σχέδιο Νόμου σε Δημόσια Διαβούλευση

Σας ενημερώνουμε ότι τεθηκε σε Δημόσια Διαβούλευση, έως 01.03.2023, Σχέδιο Νόμου “Διατάξεις για την ανάπτυξη, τις υποδομές και τη στήριξη της επιχειρηματικότητας και του τουρισμού”, που περιλαμβάνει ρυθμίσεις σε σχέση με τις Δημόσιες Συμβάσεις έργων και μελετών, πόρο υπέρ τεχνικών υπαλλήλων κ.α.

Πατήστε εδώ για να μεταβείτε στη σελίδα  :  http://www.opengov.gr/yme/?p=5202

Απάντηση σε Ερώτημα Συνδρομητή

Ερώτηση: Ισχύς Βεβαιώσεων Μητρώων Εργοληπτών

Δεδομένου ότι η πλειοψηφία των βεβαιώσεων ΜΕΕΠ έχει λήξει στις 31-12-2022, τα μέλη επιτροπών των διαγωνισμών που έχουν ως ημερομηνία αποσφράγισης μετά τις 31-12-2022, μπορούν να προχωρήσουν στην έκδοση πρακτικού ελέγχου δικαιολογητικών συμμετοχής Τι γίνεται με τα στοιχεία που συμπληρώνονται τα στοιχεία των βεβαιώσεων ΜΕΕΠ;

Απάντηση:

Προσφάτως ψηφίσθηκε ο Νόμος 5014/23 (ΦΕΚ 14/21.01.2023 τεύχος Α’), στον οποίο περιλαμβάνονται και διατάξεις για παρατάσεις προθεσμιών για ρυθμίσεις ΜΗ.Τ.Ε.

Σε σχέση με την ισχύ των πτυχίων και βεβαιώσεων εγγραφής στα Μητρώα: Με το άρθρο 53 του Νόμου 5014/23 (ΦΕΚ 14/21.01.2023 τεύχος Α’) (που τροποποιεί την παρ. 2 του άρθρου 39 και το πρώτο και το τέταρτο εδάφιο της παρ. 6 του άρθρου 65 του π.δ. 71/2019 (Α’ 112)), ρυθμίσθηκε η πρόβλεψη παράτασης ισχύος των πτυχίων και βεβαιώσεων εγγραφής στο Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων, στο Μητρώο Μελετητών, στο Μητρώο Γραφείων Μελετών έως και την 31η.12.2023.

Ομοίως η προβλέπεται παράταση των βεβαιώσεων εγγραφής πτυχίων στο Μ.Ε.ΕΠ. των προθεσμιών που λήγουν την 31η.12.2022 για ένα έτος, καθώς αυτές παρατείνονται αυτοδίκαια έως την 31η Δεκεμβρίου 2023 (σύμφωνα με το άρθρο 54 του ιδίου Νόμου που τροποποιεί την παρ. 4 του άρθρου 74 του ν. 4821/2021 (Α’ 134), ενώ εξακολουθούν να ισχύουν έως την ως την 31η.12.2023 και τα εκδοθέντα πτυχία Μελετητών και Γραφείων Μελετών (καθώς με το άρθρο 52 Ν. 5014/23 τροποποιούνται οι παρ. 1 και 2 του άρθρου 144 του ν. 4764/2020 (Α’ 256))..

Συνεπώς, σύμφωνα με την ανωτέρω πρόβλεψη, τα μέλη επιτροπών διαγωνισμών που έχουν ως ημερομηνία αποσφράγισης μετά τις 31-12-2022, μπορούν να προχωρήσουν στην έκδοση των σχετικών Πρακτικών (όπως του πρακτικού ελέγχου δικαιολογητικών συμμετοχής) και κατ' επέκταση του ΕΕΕΣ στο οποίο συμπληρώνονται τα στοιχεία των (αυτοδικαίως παραταθεισών) βεβαιώσεων ΜΕΕΠ.

Νομολογία

Νομολογία - Εργασίες που αφορούν στην επέκταση του τεχνικού αντικειμένου του έργου

Απόφαση 591/2022 Τμήμα 7

Σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης έργου. Κατασκευή 2ου κλάδου Κεντρικού Αποχετευτικού Αγωγού (ΚΑΑ) από φρεάτιο Ν50 έως Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ). Δεν θεωρούνται συμπληρωματικές οι εργασίες που αφορούν στην επέκταση του τεχνικού αντικειμένου του έργου ή στη βελτίωση της ποιότητάς του με ανώτερα ποιοτικώς υλικά ή με μεθόδους μη προδιαγραφόμενες στα οικεία συμβατικά τεύχη, διότι είναι ανεπίτρεπτη η εκ των υστέρων μεταβολή του αντικειμένου του έργου καθόσον δεν ήταν γνωστή στο σύνολο των διαγωνιζομένων κατά την υποβολή της προσφοράς τους και δεν αποτέλεσε τη βάση της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου. Περαιτέρω, ως απρόβλεπτες περιστάσεις νοούνται αιφνίδια πραγματικά γεγονότα, τα οποία δεν ανάγονται στον χρόνο κατάρτισης της αρχικής σύμβασης και τα οποία αντικειμενικά δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν, σύμφωνα με τους κανόνες της ανθρώπινης εμπειρίας και λογικής, και να ενταχθούν στο αρχικό έργο και τη συναφθείσα σύμβαση, μολονότι η μελέτη (οριστική ή προμελέτη), με βάση την οποία προσδιορίσθηκε το τεχνικό αντικείμενο του έργου υπήρξε κατά το δυνατόν πλήρης και ακριβής. Οι περιστάσεις που επικαλείται η αναθέτουσα αρχή, η οποία φέρει και το σχετικό βάρος απόδειξης, για την αιτιολόγηση του απροβλέπτου δεν πρέπει να απορρέουν από δική της ευθύνη ή από έλλειψη επιμέλειας κατά τη σύνταξη των αρχικών μελετών και τον προσδιορισμό του αρχικού συμβατικού αντικειμένου. Η απόφαση του αρμοδίου οργάνου περί προσφυγής στην ανωτέρω διαδικασία ανάθεσης πρέπει, ως εκ της φύσης της, να είναι ειδικώς και επαρκώς αιτιολογημένη ώστε να καθίσταται εφικτός ο έλεγχος της νομιμότητάς της από οιοδήποτε δικαιοδοτικό όργανο που ενδεχομένως θα επιληφθεί της υπόθεσης συμπεριλαμβανομένου και του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Σε κάθε περίπτωση, δεν αποτελούν συμπληρωματικές εργασίες εκείνες που αφορούν στην επέκταση του τεχνικού αντικειμένου του έργου ή στη τροποποίησή του με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητάς του με υλικά ή μεθόδους μη προδιαγεγραμμένες στα οικεία συμβατικά τεύχη, διότι δεν είναι επιτρεπτή η εκ των υστέρων μεταβολή του αντικειμένου του έργου Εν προκειμένω, δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για τη σύναψη της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης διότι, δεν υφίσταται απρόβλεπτο καθώς, ούτε στην αιτιολογική έκθεση του οικείου ΑΠΕ, ούτε σε οποιοδήποτε έγγραφο του φακέλου τεκμηριώνεται η απρόβλεπτη περίσταση που επέβαλε την εκτέλεση συμπληρωματικών εργασιών, η δε επικαλούμενη αλλαγή της άποψης της ΕΥΑ. ΑΕ σχετικά με τη μέθοδο εκτέλεσης των εργασιών απόσμησης δεν συνιστά απρόβλεπτο γεγονός. Δέχεται προσφυγή ανάκλησης.

Νομολογία - Έλεγχος νομιμότητας τροποποίησης σύμβασης

Πράξη 460/2022 Κλιμάκιο ΣΤ’

Στον προσυμβατικό έλεγχο υπάγονται οι τροποποιήσεις συμβάσεων που είχαν αρχικά υπαχθεί στον προσυμβατικό έλεγχο και έχουν οικονομικό αντικείμενο, με την εξαίρεση των ήσσονος σημασίας τροποποιήσεων (de minimis) του άρθρου 132 παρ. 2 του ν. 4412/2016, ή συνεπάγονται τροποποίηση ουσιωδών όρων (essentialia negotii) της αρχικής σύμβασης, ή όσων συνάπτονται κατ’ εφαρμογή σαφών και ρητών όρων της αρχικής σύμβασης, διατυπωμένων με ακρίβεια, όπως είναι οι όροι που περιέχουν δικαιώματα προαίρεσης. Δεν νοείται εν προκειμένω για τη διασφάλιση της προμήθειας των συμβατικά καθορισθεισών ποσοτήτων καυσίμων για τα έτη 2022, 2023 και 2024 η σύναψη τροποποιητικής σύμβασης με επαύξηση της συμβατικής δαπάνης, λόγω του ενδεικτικού χαρακτήρα που έχει η κατανομή των ποσοτήτων και η προϋπολογισθείσα δαπάνη μεταξύ των ετών 2022, 2023 και 2024. Η κρίση αυτή ισχύει ανεξαρτήτως της συνδρομής της προβλεπόμενης στο άρθρο 132 παρ. 1γ' του ν. 4412/2016 απρόβλεπτης περίστασης, η οποία συνίσταται στην αύξηση των τιμών των καυσίμων που κατά τα κοινώς γνωστά έχει παρατηρηθεί κατά το τρέχον έτος και εκφεύγει της σφαίρας ελέγχου της αναθέτουσας Αρχής, καθώς, για την εφαρμογή της ανωτέρω διάταξης τίθεται σωρευτικά ως προϋπόθεση η τροποποίηση να μην αποσκοπεί στην αποφυγή εφαρμογής των διατάξεων του νόμου για τις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων. Τέτοια αποφυγή εφαρμογής των περί ανάθεσης διατάξεων του ν. 4412/2016 και η επιλογή σύναψης τροποποιητικής σύμβασης με επαύξηση του αντικειμένου, όταν τα κονδύλια της σύμβασης δεν έχουν εισέτι αναλωθεί. Άλλωστε, η ορθολογική διαχείριση του προϋπολογισμού και η τήρηση του πνεύματος των διατάξεων του ν. 4412/2016 υπέρ της ανάπτυξης ανταγωνισμού στη σύναψη των δημόσιων συμβάσεων, υπηρετούνται με την κατά το δυνατόν πιο σύντομη λήξη των υφιστάμενων συμβάσεων, οι οποίες έχουν στηριχθεί σε δεδομένα τιμών μη ανταποκρινόμενα στην υφιστάμενη κατάσταση της αγοράς καυσίμων. Συνεπώς, εν προκειμένω, η αναθέτουσα Αρχή δύναται να καλύψει τις ανάγκες της για το έτος 2022 με απορρόφηση, μέσω του τρέχοντος προϋπολογισμού, των κονδυλίων που έχουν προβλεφθεί να διατεθούν κατά το επόμενο έτος. Σε περίπτωση δε που οι τιμές των καυσίμων διατηρηθούν για μακρύ χρόνο σε υψηλά επίπεδα, γεγονός που θα έχει ως αποτέλεσμα τη λήξη της σύμβασης προ της παρέλευσης των 36 μηνών από τη σύναψή της λόγω εξάντλησης του προϋπολογισμού, έχει την ευθύνη για την έγκαιρη προκήρυξη νέου διαγωνισμό προς κάλυψη των μελλοντικών αναγκών της. Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης, λόγω μη συνδρομής των σωρευτικά προβλεπόμενων προϋποθέσεων του άρθρου 132 του ν. 4412/2016.

Νομολογία - Προγραμματική σύμβαση μεταξύ Δήμου και Δικτύου Δήμων

Απόφαση 1701/2021 Τμήμα 7

Προγραμματική σύμβαση μεταξύ Δήμου και Δικτύου Δήμων με αντικείμενο τη Διοικητική και Τεχνική Υποστήριξη της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών και Περιβάλλοντος του Δήμου για την εκτέλεση του Τεχνικού Προγράμματος του Δήμου. Η εξεταζόμενη προγραμματική σύμβαση παροχής τεχνικής υποστήριξης έναντι αντιπαροχής - αμοιβής που δεν υπερβαίνει τα έξοδα που συνεπάγεται η εκτέλεση της παροχής, εμπίπτει στο πλαίσιο των θεσμικών σκοπών και δραστηριοτήτων δημοσίου συμφέροντος αμφοτέρων των αντισυμβαλλομένων, καθιστώντας δυνατή την αποτελεσματικότερη λειτουργία της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών και τη διασφάλιση της εκπλήρωσης της αναπτυξιακής της αποστολής. Η σύναψη της σύμβασης είναι νόμιμη και υπό το πρίσμα του δικαίου της Ένωσης, ως μη αντιτιθέμενη στην αρχή του ελεύθερου ανταγωνισμού, εφόσον το μετέχον ΔΙΚΤΥΟ δεν μπορεί, λαμβανομένων υπόψη των θεσμικών και καταστατικών του σκοπών, να θεωρηθεί ως οικονομικός φορέας, ήτοι φορέας που προσφέρει υπηρεσίες στην ελεύθερη αγορά, δυνάμενος να περιέλθει σε προνομιακή θέση έναντι των ανταγωνιστών του. Κατά συνέπεια, και σε αντίθεση με όσα έγιναν δεκτά με την προσβαλλομένη, όπου εφαρμόστηκαν εσφαλμένα οι διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 12 του ν. 4412/2016, οι οποίες δεν ετύγχαναν εφαρμογής διότι διέπουν τις περιπτώσεις οριζόντιας συνεργασίας δημόσιων φορέων, στις οποίες κανένας από τους εμπλεκόμενους φορείς δεν ασκεί έλεγχο επί των λοιπών συμβαλλομένων, η ελεγχόμενη σύμβαση πληροί το σύνολο των κριτηρίων που θέτει η παρ. 3 του άρθρου 12 και νομίμως συνάπτεται χωρίς διαγωνισμό ως προγραμματική, εξερχόμενη του πεδίου εφαρμογής των ρυθμίσεων του δικαίου της Ένωσης που διέπουν τις διαδικασίες ανάθεσης

Νομολογία - Αξιολόγηση και βαθμολόγηση τεχνικών προσφορών σε Σύμβαση παροχής εξωγενών υπηρεσιών (outsourcing)

Απόφαση 1896/2021 Τμήμα 7

Σύναψη εκτελεστικών συμβάσεων και καταβολή σχετικών ποσών. Σύμβαση παροχής εξωγενών υπηρεσιών (outsourcing). Ποσά που εκτιμάται ότι θα καταβληθούν στον ανάδοχο κατά τη σύναψη εκτελεστικών συμβάσεων που δεν έχουν, όμως, περιληφθεί στον προϋπολογισμό της διακήρυξης καθιστούν ασαφή την προϋπολογιζόμενη δαπάνη και αόριστο το ύψος του συμβατικού αντιτίμου. Στην έννοια της δημόσιας σύμβασης παροχής γενικών υπηρεσιών περιλαμβάνεται και η σύμβαση παροχής εξωγενών υπηρεσιών (outsourcing)∙ οι υπηρεσίες που ανατίθενται σε «εξωτερική πηγή» μπορεί να συνίστανται σε παρεπόμενες αλλά και σε ουσιώδεις λειτουργίες της δραστηριότητας του αναθέτοντος φορέα, ενώ η σχετική σύμβαση αν και συγκεντρώνει χαρακτηριστικά σύμβασης έργου, εντούτοις διαφοροποιείται ουσιωδώς από αυτήν∙ τούτου παρέπεται ότι τα πρόσωπα που θα χρησιμοποιηθούν κατά την εκτέλεση μίας σύμβασης παροχής εξωγενών υπηρεσιών συνδέονται μόνο με τον ανάδοχο, ο οποίος ορίζει συγκεκριμένο άτομο ως συντονιστή, προκειμένου ο τελευταίος να προβαίνει στις απαιτούμενες υποδείξεις προς τα απασχολούμενα άτομα για την υλοποίηση του συμβατικού αντικειμένου. Οι παροχές, συνεπώς, που απορρέουν από τη συμβατική σχέση -συνήθως- παροχής εξαρτημένης εργασίας μεταξύ του αναδόχου και του απασχολούμενου προσωπικού, βαρύνουν τον ίδιο, όχι τον αναθέτοντα φορέα. Κρίνει ότι κατά παράβαση της αρχής της διαφάνειας η αναθέτουσα περιέλαβε στο κείμενο του ελεγχόμενου σχεδίου συμφωνίας-πλαίσιο τους όρους περί καταβολής απευθείας στο προσωπικό του αναδόχου των ποσών «τυχόν πρόσθετων υπηρεσιών», οι οποίες μάλιστα δεν απαριθμούνται περιοριστικά, διότι όφειλε να υφίσταται στη διακήρυξη μία, έστω ενδεικτική, εκτίμηση ως προς τις ποσότητες και την αξία των υπηρεσιών αυτών, ώστε να καθίσταται ο προϋπολογισμός των προς ανάθεση υπηρεσιών σαφής και ακριβής. Ακόμη, κρίνει ότι οι επίμαχοι όροι της διακήρυξης (οικονομική προσφορά - τρόπος πληρωμής αναδόχου) δεν μπορούν να ενεργοποιηθούν ούτε να περιληφθούν στις εκτελεστικές συμβάσεις που πρόκειται να συναφθούν κατά το στάδιο εκτέλεσης της ελεγχόμενης συμφωνίας-πλαίσιο, ενώ εκ της μη ενεργοποίησης των όρων αυτών το συμβατικό τίμημα καθίσταται ορισμένο. Τέλος, αιτιολογείται επαρκώς η βαθμολογία των κριτηρίων, που τέθηκε κατά την αξιολόγηση της τεχνικής προσφοράς της αναδόχου, καθώς περιέχει αναλυτική λεκτική αιτιολογία ανά κριτήριο. Δέχεται προσφυγή ανάκλησης.