2η Εβδομάδα Ιανουαρίου 2023

Νομολογία

Η Ασυνήθιστα χαμηλή προσφορά σύμφωνα με την Σ696/2022 Απόφαση ΕΑΔΗΣΥ:

Προς αποτροπή των δυσμενών συνεπειών, καθιερώνεται διακριτική ευχέρεια της αναθέτουσας αρχής στον εντοπισμό των προσφορών οι οποίες φαίνονται ως ασυνήθιστα χαμηλές, η δε έκταση της υποχρέωσης αιτιολόγησης, την οποία υπέχει η αναθέτουσα αρχή σε περίπτωση που εκτιμά ότι η οικονομική προσφορά δεν φαίνεται ασυνήθιστα χαμηλή, είναι περιορισμένη και, εντεύθεν, δεν υποχρεούται να προβεί σε διεξοδική ανάλυση της σύνθεσης κάθε προσφοράς, προκειμένου να διαπιστώσει ότι αυτή δεν αποτελεί ασυνήθιστα χαμηλή προσφορά. (ΣΕ ΕΑ 12/2020), εκτός εάν κάποιος διαγωνιζόμενος προβάλει ειδικούς και συγκεκριμένους ισχυρισμούς περί υποβολής υπερβολικά χαμηλής προσφοράς εκ μέρους άλλου διαγωνιζομένου, οπότε γεννάται υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής να απαντήσει επί των προβληθέντων ουσιωδών αυτών ισχυρισμών διαλαμβάνοντας ειδικά αιτιολογημένη κρίση σχετικά με το εάν η επίμαχη οικονομική προσφορά είναι ή όχι ασυνήθιστα χαμηλή, ύστερα από εκτίμηση όχι απλώς μόνο του εκ μέρους του προσφεύγοντος ισχυρισμών αλλά και της λυσιτέλειας των αναγκαίων διευκρινήσεων, κατ’ εφαρμογή της προαναφερόμενης διάταξης του άρθρου 88 του ν.441.2016.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του φακέλου, σε διαγωνισμό προϋπολογισθείσας αξίας 484.000€ πλέον ΦΠΑ, με αντικείμενο τη ΦΥΛΑΞΗ όπου η συντριπτική πλειοψηφία του κόστους είναι ανελαστικό γιατί αφορά σε εργατικό κόστος, κρίθηκαν αποδεκτές εν τέλει 8 προσφορές οι οποίες έχουν εύρος απόκλισης περίπου 25.000€ ( μειοδότης : 417.240 Ευρώ και 8ος σε σειρά μειοδοσίας 442.922,52 Ευρώ). Ακόμη δηλαδή και εάν ήθελε γίνει αποδεκτό ότι η αναθέτουσα αρχή δεν υπερέβη τα άκρα όρια της διακριτικής της ευχέρειας μη κρίνοντας την προσφορά ιδία του μειοδότη και ήδη γ παρεμβαίνοντος ως ασυνήθιστα χαμηλή, όφειλε, να απαντήσει επί των προβληθέντων συγκεκριμένων ισχυρισμών του προσφεύγοντος και τούτο διότι ναι μεν ο προσφεύγων επιχειρεί να τεκμηριώσει τους προβληθέντες ισχυρισμούς του, βασιζόμενος στην κοστολόγηση της δικής της οικονομικής προσφοράς, η οποία ανάγεται σε οικονομοτεχνικούς παράγοντες διαμόρφωσής της επί τη βάσει ιδίων οικονομικών δεδομένων, και δεν συνιστούν στο σύνολο τους ειδικούς και συγκεκριμένους ισχυρισμούς περί του ασυνήθιστα χαμηλού των οικονομικών προσφορών που υπολείπονται ή προηγούνται της δικής του προσφοράς (ΣΕ ΕΑ 12/2020).

Η αναθέτουσα αρχή ουδέν συγκεκριμένο αναφέρει, αναφέρεται δε σε εργολαβικό κέρδος, όταν οι εκτενείς και συγκεκριμένες αναφορές του προσφεύγοντος εδράζονται κυρίως σε ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ και ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ, δηλαδή η αναθέτουσα αρχή δεν αιτιολόγησε νομίμως και σύμφωνα με το άρθρο 17 του ΚΔΔιαδ την προσβαλλόμενη ως συμπληρώθηκε με τις οικείες απόψεις της, καθόσον για την κρίση επί της (μη) ύπαρξης ασυνήθιστα χαμηλής προσφοράς κατόπιν υποβολής ουσιωδών και συγκεκριμένων αιτιάσεων προσφεύγοντος, δεν αρκεί να παρατίθεται γενική και αόριστη αιτιολογία, αλλά σαφής, ειδική και πλήρης με την οποία θα απαντούσε στους οικείους ισχυρισμούς προκειμένου να καταστεί δυνατός ο έλεγχος της άσκησης των άκρων ορίων της διακριτικής της ευχέρειας. Τα ανωτέρω, δεν συνεπάγονται ότι οι προσφορές των καθού καθίστανται αυτομάτως απορριπτέες διότι σε κάθε περίπτωση ακόμη και στην περίπτωση που προσφορά εντέλει κριθεί ως ασυνήθιστα χαμηλή δεν αποκλείεται αυτομάτως οικονομική προσφορά άνευ σχετικής προς τούτο κλήσης των οικονομικών φορέων προς παροχή σχετικών διευκρινήσεων.

Συνεπώς, σύμφωνα με τα αναλυτικά εκτεθέντα οι ισχυρισμοί του προσφεύγοντος κρίνονται απορριπτέοι ως αβάσιμοι αναφορικά με την αυτόματη απόρριψη των οικείων προσφορών, ΩΣΤΟΣΟ, με δεδομένο ότι η ΕΑΔΗΣΥ ( πρώην ΑΕΠΠ) δεν έχει δυνατότητα υποκατάστασης της αναθέτουσας αρχής και να προβεί η ίδια στην οφειλόμενη ενέργεια ή/και να εξετάσει το 1ον ουσιώδεις ισχυρισμούς των ήδη παρεμβαινόντων επί της βιωσιμότητας της προσφοράς τους, η αναθέτουσα αρχή οφείλει να προβεί σε σχετική κλήση τους προκειμένου να εξηγήσουν την τιμή ή το κόστος που προτείνουν στην προσφορά τους.

Επουσιώδης τροποποίηση Δημόσιας σύμβασης Έργου

ΕλΣυν Απόφαση 592/2022 Τμήμα Έβδομο

Κατασκευή οδικού άξονα. Προσυμβατικός έλεγχος νομιμότητας. Σε περίπτωση που κατά τη διάρκεια της δημοπράτησης διαπιστωθεί η ανάγκη τροποποίησης της οριστικής μελέτης επί τη βάσει της οποίας δημοπρατείται το έργο λόγω επιγενόμενης διαπίστωσης μερικής ασυμβατότητας με άλλο υπό μελέτη έργο στην ίδια περιοχή, η αναθέτουσα αξιολογεί το εύρος και το περιεχόμενο της αναγκαίας τροποποίησης της μελέτης προκειμένου να διαπιστώσει τον ουσιώδη ή μη χαρακτήρα της.

Η επίμαχη τροποποίηση

• είναι επουσιώδης και συνεπώς δυνατή χωρίς να απαιτείται διεξαγωγή νέας διαδικασίας δημοπράτησης,
• εναρμονίζεται δε και με τις προεκτεθείσες προϋποθέσεις των επιτρεπτών τροποποιήσεων της σύμβασης κατά το μεταγενέστερο στάδιο της εκτέλεσής της που αποτυπώνονται στο άρθρο 132 του ν. 4412/2016. Δεκτή.

Γνωμοδοτήσεις ΝΣΚ σχετικά με την έκδοση Τιμολογίων για την πληρωμή Αναδόχου Δημοσίου Έργου

Γνωμ/ση 24/2022 ΝΣΚ :

Ερωτάται: α) εάν κατά την κείμενη νομοθεσία, είναι υποχρεωμένος ο ανάδοχος του έργου να εκδώσει τα τιμολόγια για την πληρωμή του, μετά την ανάρτηση των οικείων λογαριασμών του έργου στο δικτυακό τόπο «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» ή αν η ανάρτηση αυτών (των λογαριασμών) ουδόλως επηρεάζει ή καθορίζει πρόσθετη υποχρέωση του αναδόχου ως προς το χρόνο έκδοσης των τιμολογίων του, αλλά εξ αυτής (της έκδοσης) εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο η πληρωμή του και

α) Δεν είναι υποχρεωμένος ο ανάδοχος του έργου να εκδώσει το τιμολόγιο για την πληρωμή του, μετά την ανάρτηση της εντολής πληρωμής του εγκεκριμένου λογαριασμού του έργου στο δικτυακό τόπο «ΔΙΑΥΓΕΙΑ». Από την ανάρτηση εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο η είσπραξη του ποσού του λογαριασμού κατόπιν της προσκόμισης του τιμολογίου από τον ανάδοχο. β) Είναι δυνατή η πληρωμή των 32ου, 33ου, 34ου και 35ου λογαριασμών του έργου «Κατασκευή ……….» του προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, με ανάδοχο την εταιρεία «… ΑΤΕ», παρότι τα σχετικά τιμολόγια του αναδόχου εκδόθηκαν προγενέστερα της ημερομηνίας ανάρτησης των εντολών πληρωμής των εγκεκριμένων λογαριασμών στο δικτυακό τόπο «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» (ομόφωνα).

Νομολογία Ασφάλειας & Υγείας

392/2022 ΑΠ

Αδικοπραξία. Ευθύνη προστήσαντος. Εργατικό ατύχημα. Ο εργολάβος δεν θεωρείται καταρχήν προστηθείς του εργοδότη, εκτός εάν ο τελευταίος επιφύλαξε για τον εαυτό του, ρητώς ή σιωπηρώς, τη διεύθυνση και την επίβλεψη της εκτέλεσης του έργου και μάλιστα το δικαίωμα παροχής οδηγιών προς τον εργολάβο. Ο τρόπος παροχής των οδηγιών και εντολών του προστήσαντος είναι αδιάφορος και μπορεί να γίνεται και μέσω τρίτου προσώπου ορισθέντος από τον προστήσαντα, όπως είναι και ο επιβλέπων μηχανικός στις οικοδομικές εργασίες, αρκεί ο προστηθείς να υποχρεούται στην εκτέλεσή τους. Σύμβαση εξαρτημένης εργασίας. Έννοια. Διάκριση από σύμβαση μίσθωσης έργου. Δεν αποτελεί στοιχείο της σύμβασης εξηρτημένης εργασίας η αποκλειστική απασχόληση του μισθωτού σε εργοδότη, ενώ μπορεί να συναφθεί ως ορισμένου χρόνου με διάρκεια έως την αποπεράτωση έργου. Αναίρεση. Εσφαλμένη αναγραφή της επωνυμίας ή του ονοματεπωνύμου διαδίκου. Δεν δημιουργείται ακυρότητα του δικογράφου, εφόσον δεν γεννάται αμφιβολία ως προς την ταυτότητα αυτού. Απορρίπτει αναίρεση κατά της υπ` αριθ. 2019/2020 απόφασης ΕΦ ΘΕΣΣΑΛ (ΜΟΝ).

Απαίτηση προσκόμισης νέας ασφαλιστική ενημερότητα στην περίπτωση λήξης αυτής

624/2022 ΣΤΕ

Διαγωνισμός για την ανάδειξη αναδόχου του έργου «Κατασκευή Επέκτασης Εγκατάστασης Επεξεργασίας Νερού Θεσσαλονίκης». Το έργο του ΚΕΛΜ περιελήφθη στον κατάλογο με τα εκτελούμενα έργα που περιλαμβάνεται στις Ενημερότητες Πτυχίου της επιχείρησης, με αναγραφόμενη ημερομηνία λήξης της ασφαλιστικής ενημερότητας αυτού την ημερομηνία λήξης της ασφαλιστικής ενημερότητας της επιχείρησης. Εφόσον έληξε η ασφαλιστική ενημερότητα της επιχείρησης, αυτή υπεχρεούτο να προσκομίσει νέα ασφαλιστική ενημερότητα. Είναι άμοιρο νομικής επιρροής αν η σύμβαση για το ΚΕΛΜ συνιστά σύμβαση έργου ή υπηρεσιών. Δεκτή η αίτηση ακύρωσης της αριθμ. 997/2021 απόφασης της ΑΕΠΠ.

Μη απαίτηση θέσης εγκεκριμένης ηλεκτρονικής χρονοσφραγίδας σε ιδιωτικά ηλεκτρονικά

898/2022 ΣΤΕ

Διοικητικές συμβάσεις. Διαγωνισμός για την ανάδειξη αναδόχων σε έργα κατασκευής και συντηρήσεως δικτύων διανομής ηλεκτρικής ενέργειας στο σύνολο των διοικητικών περιοχών της ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ, που αποτελεί τον αναθέτοντα φορέα. Οι διατάξεις των άρθρων 9 παρ. 4 και 10 του Ν. 4643/2019 εφαρμόζονται, κατ` αρχήν, πλήρως στις διενεργούμενες από τον φορέα διαδικασίες αναθέσεως και ο ένδικος διαγωνισμός εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2014/25/ΕΕ. Για ιδιωτικά ηλεκτρονικά έγγραφα, τα οποία πρέπει να υπογράφονται με εγκεκριμένη ηλεκτρονική υπογραφή από τους υποψηφίους φορείς, δεν απαιτείται η θέση και εγκεκριμένης ηλεκτρονικής χρονοσφραγίδας, εκτός αν αυτό προβλέπεται ειδικώς από τη διακήρυξη. Νομίμως η ΑΕΠΠ απέρριψε την προδικαστική προσφυγή της αιτούσης. Απορρίπτεται η αίτηση ακύρωσης κατά της αριθμ. 287/2022 απόφασης της ΑΕΠΠ.

Αποσαφήνιση αρμοδιοτήτων ΕΑΔΗΣΥ, ΕΔ και ΠΑ

1607/2022 ΣΤΕ

Διοικητικές συμβάσεις. Διαγωνισμός για την ανάθεση της εκτέλεσης του έργου της κατασκευή Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων και Μονάδας Κομποστοποίησης Προδιαλεγμένων Βιοαποβλήτων. Αβάσιμα προβάλλεται ότι κατά παράβαση της αρχής της ίσης μεταχείρισης και της αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας, οι προδικαστικές προσφυγές της αιτούσας και των παρεμβαινουσών δεν εξετάστηκαν από την ίδια σύνθεση της ΕΑΔΗΣΥ. Η ΕΑΔΗΣΥ έχει ευχέρεια και όχι υποχρέωση κατά τη διαμόρφωση της ουσιαστικής κρίσης της να χρησιμοποιήσει τη συνδρομή ειδικών επιστημόνων. Η Επιτροπή Διαγωνισμού διατυπώνει απλή και όχι σύμφωνη γνώμη, το δε αποφασίζον όργανο της αναθέτουσας οφείλει να αιτιολογήσει ειδικώς την τυχόν απόκλισή του από αυτή. Η μη συμμόρφωση του προσφερόμενου είδους με τις τεχνικές προδιαγραφές που έχει τεθεί επί ποινή αποκλεισμού συνιστά ουσιώδη έλλειψη, μη επιδεχόμενη διευκρινίσεων. Κατά την εξέταση των προδικαστικών προσφυγών των δύο υποψηφίων εχώρησε εκ μέρους της ΕΑΔΗΣΥ διαφορετική εκτίμηση της αυτής πλημμέλειας των δύο προσφορών κατά παράβαση του ίσου μέτρου κρίσης όσον αφορά το προσφερόμενο γεωύφασμα και την επιμήκυνση αυτού υπό μέγιστο φορτίο. Η ερμηνεία ότι το προσφερόμενο γεωύφασμα πρέπει να έχει επιμήκυνση υπό μέγιστο φορτίο μικρότερη του 10% έρχεται σε αντίθεση με τη ρητή πρόβλεψη της διακήρυξης. Μερικά δεκτή η αίτηση ακύρωσης της αριθμ. 858/2022 απόφασης της ΕΑΔΗΣΥ.

Τρόπος υπολογισμού δαπάνης εργασιών κατ’ επιταγή ειδικών προσκλήσεων

1734/2020 ΣΤΕ

Η δαπάνη για τις εργασίες που εκτελέσθηκαν από την ανάδοχο, κατ’ επιταγή ειδικών προσκλήσεων, ως συμβατικές, υπολογίζεται με βάση τις τιμές του τιμολογίου της προσφοράς της και δεν δικαιολογείται η καταβολή πρόσθετης αποζημιώσεως.