Ζ.3.1 Γενικά
Με την απόφαση υπ’ αριθ. ΔΕΕΠΠ οικ.502 της 13/18.10.2000 (ΦΕΚ 1265 Β΄) απόφαση του Υφυπουργού ΠΕΧΩΔΕ για την «Εφαρμογή προγραμμάτων ποιότητας Έργων στα Δημόσια έργα και τις μελέτες» καθιερώνεται υποχρέωση των αναδόχων των έργων και των μελετών, όταν πρόκειται για κατασκευή έργων με προϋπολογισμό ανώτερο της Δ΄ τάξης «ατομικής επιχείρησης» και για εκπόνηση μελετών στις οποίες η συμβατική (προεκτιμώμενη) αμοιβή είναι άνω του ποσού που γίνονται δεκτά πτυχία μελετητή Δ΄τάξης.
Τα θέματα Προγραμμάτων Ποιότητας Έργου (Π.Π.Ε.) στα δημόσια έργα αντιμετωπίζονται από του Ν.4412/2016 και κυρίως στο Άρθρο 158 («Ποιότητα στα δημόσια έργα. - Πρόγραμμα Ποιότητας Έργου (Π.Π.Ε.)») και ιδίως στις παρ.1 και 2. Στις εν λόγω παραγράφους ορίζεται :
Το Π.Π.Ε. ενσωματώνει και κωδικοποιεί όλες τις απαιτήσεις των συμβατικών τευχών, περιγράφει τις φάσεις ανάπτυξης του έργου και τις αντίστοιχες δραστηριότητες, είναι σε πλήρη εναρμόνιση και περιλαμβάνει το χρονοδιάγραμμα του έργου, καθορίζει τον τρόπο οργάνωσης και διοίκησης του έργου και τον τρόπο και τις λεπτομέρειες συγκέντρωσης και αρχειοθέτησης των στοιχείων κατά την κατασκευή, ώστε να ικανοποιούνται οι απαιτήσεις ιχνηλασιμότητας. Το Π.Π.Ε. αποτελεί το εσωτερικό κανονιστικό έγγραφο του έργου και παρέχει όλα τα εργαλεία παρακολούθησης του έργου, συγκέντρωσης των στοιχείων, τεκμηρίωσης των εργασιών που έχουν εκτελεστεί και αρχειοθέτησής τους.
Απαιτείται η εκπόνηση και εφαρμογή Προγράμματος Ποιότητας ΄Έργου σε κάθε δημόσιο έργο (Κατασκευή ή και Μελέτη), του οποίου ο προϋπολογισμός δημοπράτησης, υπερβαίνει το ποσό 1.500.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ, σύμφωνα με τις διατάξεις των αποφάσεων ΔΕΕΠ/οικ.502/13.10.2000 (Β΄ 1265), ΔΙΠΑΔ/οικ. 611/ 24.7.2001 (Β΄ 1013 ), ΔΙΠΑΔ/οικ.501/1.7.2003 (Β΄ 928) του Υφυπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων. Την ποιότητα των δημόσιων έργων αφορούν και οι παρακάτω αποφάσεις: α) ΔΕΕΠΠ/οικ.4/ 19.1.2001 (Β΄ 94), β) ΔΕΕΠΠ/οικ.110/12.5.2003 (Β΄ 624) του Υφυπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων, γ) η Δ14/43309/5.3.2001 (Β΄ 332) του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων και δ) ΔΙΠΑΔ/οικ. 12/13.01.2009 (Β΄ 125Β/ 27.01.2009).
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΟΥ ΠΠΕ
- Οργανόγραμμα Αναδόχου
- Περιγραφές Θέσεων Εργασίας Αναδόχου
- Εγχειρίδιο Ποιότητας
- Διαδικασίες/ Οδηγίες Ποιότητας
- Πλάνο/ πρόγραμμα ελέγχου ποιότητας έργου
- Πλάνο/ πρόγραμμα εργασιών, δειγματοληψιών και δοκιμών
- Έντυπα, Κατάλογοι / Πίνακες (π.χ.Αναθεωρήσεις, Πίνακας εγκεκριμένων υλικών /μελετών εφαρμογής κλπ)
- Ημερολόγιο Έργου
- Αναφορές επιθεωρήσεων (εσωτερικών, εξωτερικών, άλλων Ανεξάρτητων Αρχών)
- Αρχείο «Μη συμμορφώσεων» και «Διορθωτικών Ενεργειών»
- Εγκεκριμένα υλικά (ΠΜ και ΗΜ) που ενσωματώθηκαν στο έργο
- Αρχείο Φύλλων Ελέγχου Εργασιών
- Εργαστηριακά αποτελέσματα αναδόχου και Πρωτόκολλα Δοκιμών Λειτουργίας
- ΣΑΥ – ΦΑΥ (Μητρώο Έργου)
- Εγκεκριμένος και βαθμονομημένος εξοπλισμός εργαστηρίου/ εργοταξίου
- Κατάλογος Μηχανημάτων και εξοπλισμού εργοταξίου
Με βάση τα παραπάνω, στα πλαίσια διαχείρισης της ποιότητας του έργου, ο Ανάδοχος υποχρεούται:
- Να εφαρμόζει απαρέγκλιτα το εγκεκριμένο ΠΠΕ
- Να ελέγχει και τεκμηριώνει την τήρηση του ΠΠΕ
- Να διευκολύνει και να συνεργάζεται με τη ΔΥ κατά την πραγματοποίηση των επαληθευτικών ποιοτικών ελέγχων
- Να παρέχει πρόσβαση στη ΔΥ στα έντυπα και αρχεία του ΠΠΕ και να διευκολύνει το έργο της ΔΥ κατά τη διάρκεια των τακτικών και εκτάκτων επιθεωρήσεων του ΠΠΕ
- Να παρέχει την ίδια με παραπάνω πρόσβαση και εξυπηρέτηση στο προσωπικό του ΕΣΠΕΛ, του Εργαστηρίου Δημοσίων Έργων και του ΠΕΔΕ στα πλαίσια των ελέγχων που υπάγονται στη δικαιοδοσία τους
- Να φροντίζει για την έγκαιρη αναθεώρηση και επανυποβολή προς έγκριση του ΠΠΕ σε περίπτωση σημαντικών και/ή εκτεταμένων αλλαγών
Σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας του έργου, οι αρμοδιότητες της ΔΥ περιλαμβάνουν τον έλεγχο, την έγκριση, την παρακολούθηση και επαλήθευση της εφαρμογής του ΠΠΕ από τον Ανάδοχο. Στα πλαίσια των εν λόγω αρμοδιοτήτων, είναι σκόπιμο η ΔΥ να αναπτύσσει και εφαρμόζει τις δικές της εσωτερικές διαδικασίες διασφάλισης ποιότητας, ζητώντας, κατά περίπτωση τη βοήθεια ή/και εξειδικευμένων συμβούλων. Για την παρακολούθηση και τον έλεγχο του ΠΠΕ του Αναδόχου αλλά και για τη διασφάλιση της ποιότητας στην εσωτερική λειτουργία της ΔΥ, η ΔΥ:
- Ελέγχει και εγκρίνει το αρχικό ΠΠΕ και κάθε αναθεώρησή του, σύμφωνα με το έντυπο ελέγχου και έγκρισης και τις σχετικές οδηγίες που περιέχονται στην ΑΥΠΕΧΩΔΕ ΔΙΠΑΔ/οικ/611/24.7.2001 και την ΕΣΥ του έργου
- Διενεργεί επαληθευτικούς δειγματοληπτικούς ποιοτικούς ελέγχους υλικών και εργασιών για να εξακριβώσει την συμμόρφωση του Αναδόχου με τις τεχνικές προδιαγραφές. Οι έλεγχοι αυτοί να καλύπτουν όλες τις φάσεις, τα υλικά και τις εργασίες κατασκευής του έργου
- Προγραμματίζει και εκτελεί σε τακτά χρονικά διαστήματα αλλά και κατά περίπτωση επιθεωρήσεις (audits) του ΠΠΕ, καταγράφει τις τυχόν μη συμμορφώσεις του Αναδόχου και παρακολουθεί την εφαρμογή των διορθωτικών ενεργειών. Οι επιθεωρήσεις αυτές προτείνεται να διεξάγονται τουλάχιστον ανά εξάμηνο ή τουλάχιστον μία φορά κατά τη διάρκεια κατασκευής του έργου σε περίπτωση μικρών έργων. Για την αποφυγή διεξαγωγής αλλεπάλληλων ελέγχων σε μικρό χρονικό διάστημα η ΔΥ πρέπει να συντονίζει το πρόγραμμα της με αυτό του ΕΣΠΕΛ ή/και άλλων οργάνων ελέγχου ποιότητας
- Διατηρεί εσωτερικό σύστημα αρχειοθέτησης και διαχείρισης των συμβατικών στοιχείων του έργου (τεύχη, μελέτες, σχέδια, άδειες και εγκρίσεις, χρονοδιαγράμματα, προγράμματα ελέγχων, επιμετρήσεις, λογαριασμοί, πιστοποιήσεις κτλ.) και της επίσημης αλληλογραφίας, που επιτρέπει την ταυτοποίησή τους
- Διατηρεί αντίγραφα ασφαλείας των ηλεκτρονικών αρχείων και λαμβάνει μέτρα προστασίας έναντι μη εξουσιοδοτημένης πρόσβασης στα αρχεία αυτά.
Η επίβλεψη της εφαρμογής των Προγραμμάτων Ποιότητας Έργων, η υλοποίηση των Σχεδίων ελέγχων και δοκιμών, καθώς και η αξιολόγηση των εργαστηριακών ελέγχων και δοκιμών, μπορεί να ανατίθενται σε διαπιστευμένους φορείς Επιθεώρησης – Πιστοποίησης, σύμφωνα με τα πρότυπα ΕΛΟΤ ΕΝ ISO/IEC 17021 για συστήματα διαχείρισης ποιότητας ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001 κατ΄ ελάχιστο στο πεδίο εφαρμογής ΕΑ 28 στην Ελλάδα ή σε χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για συστήματα διαχείρισης περιβάλλοντος κατά ΕΛΟΤ ΕΝ ΙSO 14001, για συστήματα υγείας και ασφάλειας στην εργασία κατά ΕΛΟΤ 1801 και OHSAS 18001. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων καθορίζονται τα όρια των αμοιβών για τις πιο πάνω προσφερόμενες υπηρεσίες, μέσα στα όρια που προβλέπονται στην παράγραφο 4.