Εκτέλεση εργασιών χωρίς έγγραφη εντολή

1/2020 ΕΦ ΚΡΗΤ

Αγωγή αποζημίωσης εξ αδικαιολογήτου πλουτισμού επί άκυρης σύμβασης έργου. Στην δικαιοδοσία των διοικητικών δικαστηρίων υπόκεινται οι διοικητικές διαφορές ουσίας κατ΄ άρθρο 1§1 του Ν. 1406/1983 όπως οι διαφορές από διοικητικές συμβάσεις. Κριτήρια χαρακτηρισμού σύμβασης ως διοικητικής. Στην δικαιοδοσία των άνω δικαστηρίων υπάγονται και οι αξιώσεις εξ αδικαιολογήτου πλουτισμού κατά Δημοσίου και ΝΠΔΔ αν απορρέουν από σύμβαση δημοσίου δικαίου άλλως οι σχετικές διαφορές υπάγονται στα πολιτικά δικαστήρια. Περιεχόμενο υποχρέωσης αναδόχου για προσήκουσα ολοκλήρωση του έργου κατά Ν. 1418/1984. Αν κατά την διάρκεια εκπλήρωσης του έργου απαιτηθούν πρόσθετες προς τούτο εργασίες που δεν μπορούσαν εξ αρχής να προβλεφθούν στην αρχική σύμβαση, μπορούν να διενεργηθούν μόνο βάσει έγγραφης σύμβασης ανάθεσης μεταξύ των μερών. Απαιτούμενη προδικασία για την σύναψη των ως άνω συμπληρωματικών συμβάσεων το ποσό των οποίων δεν μπορεί να υπερβαίνει το 50% του ποσού της κύριας σύμβασης. Όροι κατ’ εξαίρεση διενέργειας πρόσθετων εργασιών από τον ανάδοχο βάσει προφορικής εντολής του εργοδότη. Αν δεν τηρηθούν τα ανωτέρω ο ανάδοχος δεν δικαιούται αποζημίωσης για μεταβολές στο έργο ακόμα και κατά τον αδικαιολόγητο πλουτισμό. Επί συνδρομής επείγουσας περίπτωσης και στα πλαίσια έγγραφης σύμβασης ή προφορικής εντολής του εργοδότη, ο ανάδοχος μπορεί να διενεργήσει συμπληρωματικές εργασίες που υπερβαίνουν το 50% της αρχικής αξίας του έργου. Τηρούμενη διαδικασία είσπραξης της αμοιβής του γι’ αυτές. Μέσα άμυνας του αναδόχου σε περίπτωση άρνησης του εργοδότη να εκπληρώσει τις άνω ενέργειες ή διαφωνίας μεταξύ των μερών ως προς την έγκριση και το ύψος της αμοιβής για εκτελεσθείσες συμπληρωματικές εργασίες. Από τις αποδείξεις προέκυψε πως η επίδικη άκυρη σύμβαση έργου είναι σύμβαση ιδιωτικού δικαίου και συνεπώς η υπό κρίση αγωγή ορθώς υπήχθη στα πολιτικά δικαστήρια αλλά τυγχάνει νόμω αβάσιμη καθώς οι αναφερόμενες συμπληρωματικές εργασίες έγιναν από την ενάγουσα άνευ υπογραφής σύμβασης ανάθεσης άλλως κατ εξαίρεση έγγραφης ή προφορικής εντολής του εργοδότη. Απορρίπτει αγωγή.

828/2019 ΑΠ

Δημόσια έργα. Εκτέλεση συμπληρωματικών εργασιών, που κατέστησαν αναγκαίες, λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων. Απαιτείται η σύναψη συμπληρωματικής συμβάσεως κατόπιν σύνταξης Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Εργασιών και Πρωτοκόλλου Κανονισμού Τιμών Μονάδας Νέων Εργασιών. Ελλείψει τέτοιας και εφόσον δεν εγκρίθηκε λογαριασμός για τις συμπληρωματικές εργασίες, δεν θεμελιώνεται νόμιμη απαίτηση του αναδόχου προς καταβολή εργολαβικού ανταλλάγματος για την εκτέλεσή τους, ακόμα και εάν μεσολάβησε έγκριση των Αναλυτικών Ανακεφαλαιωτικών Επιμετρήσεων. Δεν δικαιούται ούτε αποδόσεως της ωφέλειας του κυρίου του έργου βάσει των διατάξεν περί αδικαιολογήτου πλουτισμού. Διαφωνία με τον Α.Π.Ε. στον οποίο δεν συμπεριελήφθησαν οι συμπληρωματικές εργασίες. Ο ανάδοχος μπορεί να τον υπογράψει με επιφύλαξη και να ασκήσει ένσταση και αίτηση θεραπείας και, τελικώς, προσφυγή ενώπιον του αρμοδίου Εφετείου. Αίτημα της προσφυγής αποτελεί η αναγνώριση της αναγκαιότητας εκτέλεσης των πρόσθετων, η ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης και η υποχρέωση της αρμόδιας υπηρεσίας να τηρήσει την νόμιμη διαδικασία για την πληρωμή του αναδόχου και όχι η καταβολή του εργολαβικού ανταλλάγματος. Ο αναιρεσείων δεν έχει έννομο συμφέρον να προσβάλει την απόρριψη της αγωγής του ως αόριστης, ενώ ήταν μη νόμιμη. Απορρίπτει αναίρεση της υπ` αριθ. 96/2017 απόφασης του Πενταμελούς Εφετείου Θράκης.

5117/2012 ΣτΕ

Δημοτικά έργα. Εκτέλεση από τον ανάδοχο υπερσυμβατικών εργασιών. Πότε δικαιούται αμοιβής ή αποζημιώσεως για αυτές. Τα άρθρα 200 και 288 του ΑΚ δεν θεμελιώνουν αξίωση του αναδόχου προς αποζημίωση για μεταβολές που επέφερε μονομερώς στους όρους εκτελέσεως του έργου. Αντίθετη μειοψηφία. Δεν αποδείχθηκε ότι ο ανάδοχος εκτέλεσε τις ένδικες εργασίες κατόπιν τήρησης της νόμιμης διαδικασίας και ορθά απορρίφθηκε το αίτημά του για σύνταξη ΑΠΕ και ΠΚΤΜΝΕ για την εκ των υστέρων νομιμοποίησή τους. Η υπόδειξη και η επίβλεψη των εργασιών από τη ΔΥ δεν δικαιολογούν αμοιβή ή αποζημίωση του αναδόχου για αυτές. Απορρίπτεται η αναίρεση (επικυρώνει την αριθμ. 4083/2005 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών).

1579/2010 ΔΕΦ ΑΘ

Δημόσια έργα. Η σύνταξη και έγκριση του ΣΠ και του ΠΚΤΜΝΕ πρέπει να προηγούνται της εκτέλεσης των νέων εργασιών. Δεν αποκλείεται νέες εργασίες που εκτελέστηκαν χωρίς έγγραφη εντολή και χωρίς να συντρέχουν οι προϋποθέσεις του επείγοντος να κριθούν ως αναγκαίες, οπότε νομιμοποιούνται με την εκ των υστέρων σύνταξη και έγκριση ΣΠ και ΠΚΤΜΝΕ. Εργασίες οι οποίες έχουν περιληφθεί σε εγκεκριμένο ΣΠ πρέπει να παραλαμβάνονται από τις επιτροπές παραλαβής του έργου. Αναβάλλεται η έκδοση της οριστικής απόφασης έως την έκδοση οριστικής απόφασης επί προσφυγής κατά του ΣΠ, που συντάχθηκε μετά την οριστική παραλαβή του έργου για τις επίδικες εργασίες που δεν παραλήφθηκαν.

244/2008 ΣτΕ

Δημόσια έργα. Αν ο ανάδοχος αντιμετωπίσει εμπόδια ή συνθήκες που δεν προβλέπονται από τη σύμβαση, οφείλει να ειδοποιήσει εγγράφως τη διευθύνουσα υπηρεσία και υποχρεούται να αναμείνει έγγραφη διαταγή αυτής περί του πρακτέου. Σε περίπτωση που συντρέχει επείγουσα περίπτωση και η διαταγή δίδεται στον τόπο όπου εκτελείται το έργο, αυτή καταχωρείται στο ημερολόγιο. Αν τη διαταγή δίδει ο επιβλέπων το έργο, οφείλει να ενημερώσει εγγράφως τη διευθύνουσα υπηρεσία προς έκδοση κανονικής διαταγής.Αν ο ανάδοχος, χωρίς διαταγή, προβεί σε μεταβολές που συνεπάγονται αύξηση της προβλεπόμενης δαπάνης στον αρχικό προϋπολογισμό ή σε τροποποιήσεις αυτού, δεν δικαιούται αυτός αποζημίωση, έστω και αν το έργο καθίσταται στερεότερο ή βελτιώνεται η μορφή του. Η αναιρεσείουσα, για τις επίδικες εξωσυμβατικές εργασίες, που εκτέλεσε χωρίς διαταγή, δεν δικαιούται αποζημίωση. Δεν απεδείχθη από την αναιρεσείουσα η προκληθείσα ζημία, αφού αυτή δεν υπέβαλε ποτέ στη Διευθύνουσα υπηρεσία στοιχεία από τα οποία να προκύπτει ο ακριβής αριθμός του προσωπικού και των μηχανημάτων που βρίσκονταν στον εργοτάξιο για να κριθεί το αίτημα καταβολής αποζημίωσης για αργούντα μηχανήματα και αργούν προσωπικό. Απορρίπτεται η αναίρεση (επικυρώνει την αριθμ. 123/1997 ΔΕφΚομοτ).